Á dögunum sat ég einn á kaffihúsi. Á næsta borði voru tvær konur með ungbarn. Lattémamma og vinkona hennar sem var að sjá barnið í fyrsta skipti. „Hann er algert rassgat,“ sagði vinkonan um ungbarnið. Og ég hugsaði: Er þetta ekki svolítið eitraður talsmáti? Af hverju þarf hún að líkja barninu við sóðalegasta op líkamans? Það er ekkert við ungbörn – og alls ekki þetta ungbarn – sem kallar á svona talsmáta. Ungbörn eru einmitt yfirleitt sérstaklega hrein, einhvern veginn – meira að segja það sem kemur út um „rassgatið“ á þeim sjálfum er undarlega hreint. Ég bjóst við að nú yrði uppi fótur og fit en mér til furðu virtist lattémamman alls ekki taka þetta nærri sér. Og raunar þvert á móti. „Ég veit!“ hrópaði hún upp yfir sig. Og hló. Það vantaði bara að hún þakkaði vinkonu sinni fyrir þessa hárfínu en nákvæmu greiningu á barninu hennar. Hvað er ég eiginlega að hlusta á? hugsaði ég ´a næsta borði. Eru mæður orðnar svo uppteknar af instagramfullkomnuninni að minnsti „galli“ á börnum þeirra verði til þess að þær taki undir með ljótustu svívirðingum vina sinna í þeirra garð – svona einsog þær hefðu óvart keypt ólögulega peysu á Shein! Eða klúðrað góðri myndlíkingu. Ég gat vel að merkja ekki séð neinn galla á þessu barni, það virtist alveg jafn fullkomið og önnur ungbörn, en eitthvað hlýtur að hafa kallað fram þessi viðbrögð. Kannski var það með asnalegan fæðingarblett, sem ég gat ekki séð (þótt ég væri nú reyndar farinn að teygja höfuðið svolítið) – en jafnvel þó svo væri! Halló!
Mér varð svo aftur hugsað til þessa þegar ég las frétt í DV um hlaðvarpsstjórnanda sem hafði orðið fyrir svipaðri reynslu nema hann sat nærri hópi karla sem kölluðu hver annan aumingja og viðhöfðu alls kyns vægast sagt óvinalegar svívirðingar hver í garð annars. Mikið er, hugsaði ég, að einhver er farinn að taka tungumálið alvarlega. Mikið er að einhver skilur að orðin sem við beitum hafa bókstaflega merkingu sem má fletta upp í orðabók og samskipti fólks eru ekki einhver „leikur“ þar sem hægt er að skýla sér á bakvið að maður hafi meint eitthvað annað en maður sagði BÓKSTAFLEGA.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar, segi ég nú bara. Kurteisi kostar ekkert.
***
Í algerlega ótengdum fréttum held ég að þessi þjóð mætti alveg við því að verða læsari á texta – talaðan og ritaðan.
***
Fyrir mjög löngu síðan kenndi ég stórkostlegum ungum manni ritlist. Þessi maður var með einhverja greiningu sem var útskýrð fyrir mér þá en ég gæti ekki haft eftir núna. En hún birtist meðal annars með þeim hætti í skrifum hans að hann átti gríðarlega erfitt með að segja ósatt og gat eiginlega ekki skilið á milli þess að ljúga og að skálda. Til að byrja með skilaði hann bara inn verkefnum sem voru sannsöguleg – það er sannarlega alltílagi, mörg bestu skáld heimsins ljúga aldrei (viljandi). En eina vikuna bað ég hann sérstaklega að gera tilraun til þess að segja upplogna sögu – búðu til persónur, sagði ég, sem eru ekki til, og láttu þær gera eitthvað, það þarf ekki að vera merkilegt. Viku síðar fékk ég þannig sögu – mjög einfalda sögu um karl og kerlingu í koti sínu nema hver einasta setning innihélt einhvers konar fyrirvara. „Karl og kerling bjuggu í koti sínu nema það var ekki til í alvöru, bara hérna í sögunni. Þau áttu son sem var ekki heldur til en ég bý hann til hérna af því Eiríkur sagði mér að gera það.“ Og svo framvegis. Þetta var alveg dásamlegur texti og til marks um það hvað hömlur geta verið skapandi – hvernig þær geta þvingað okkur til þess að gera eitthvað virkilega frumlegt. Og þegar þær eru okkur jafn eðlislægar og þessar hömlur þessa manns þá eru þær líka nánast hjartskerandi einlægar.
***
Gosi er búinn að gefa út plötuna Á floti. Í dag sem sagt – á streymisveitum og vínyl. Gosi er fyrst og fremst Andri Pétur Þrastarson en stundum miklu fleira fólk og í hljómsveitaruppstillingu erum við Baldur Páll Hólmgeirsson sennilega algengustu meðlimirnir. Við spilum í tveimur lögum á plötunni – Anda Klaka og Hafið – en kunnum þau orðið öll og ætlum að spila þau með fleirum (allavega Söru Hrund Signýjardóttur og Ástu Kristínu Pjetursdóttur og Mörtu Sif Ólafsdóttur) þann 29. þessa mánaðar í Edinborgarhúsinu.
Smellið hér til að hlusta hjá sænsku arðránsmafíunni.