Fjallabaksleiðin

Það er ekki auðvelt fyrir vísitöludreifarann að búa í landi einsog Svíþjóð. Þegar maður er vanur því að allt reddist af því að allir þekkjast og reglur séu sveigðar austur og vestur til þess að skapa ekki „óþarfa vesen“ er erfitt að læra að sætta sig við þvera og ferkantaða lífssýn vísitölu-svensons. Þessa eilífu þrá eftir því að gera hlutina „rétt“. Íslendingar eru sannarlega ekki umburðarlyndir á alla vísu og einsog dæmin sanna er auðvelt fyrir utanaðkomandi að flækja sig svo í kerfinu að lífið verði hálfgerð martröð – egypska fjölskyldan sem var rétt í þessu að fá úrlausn sinna mála, fyrir kraft samstöðu gegn hinni kerfislægu frekju, er gott dæmi um slíkt – en það er samt talið til dyggða að láta hlutina reddast. Og mál einsog egypsku fjölskyldunnar eru vel að merkja mýmörg í Svíþjóð líka – hér er alltaf talsvert um hælisleitendur sem fara huldu höfði. Það hefur líka oft hvarflað að mér þar sem ég missi góða skapið eftir samskipti mín við ferkantaða bjúrókrasíu út af einhverjum smámunum hvað maður eigi samt gott að afleiðingarnar skuli vera svona minniháttar. Þannig man ég að þegar Aram fæddist hér fyrir 11 árum hafði ég samband við sendiráðið upp á réttu leiðina til að fá ð-ið skráð í eftirnafnið hans og var sagt að það væri ekkert mál – það væru margundirritaðir norrænir sáttmálar um þetta allt saman, en vandamálið væri að starfsfólkið í kerfinu hefði ekki hugmynd um þessa sáttmála og myndi því ekki hjálpa mér. Það sem ég þyrfti að gera væri að skrá barnið, kæra svo skráninguna og fá nafnið rétt skráð fyrir dómstólum. Ég man ekki hvað það átti að kosta en það voru einhverjir hundraðþúsund kallar, give or take. Um svipað leyti lenti ég líka milli skips og bryggju gagnvart þjóðskrá. Ég var alltaf skráður til heimilis á Íslandi, af því ég vinn og skatta þar, hvar svo sem rassgatið á mér er statt hverju sinni. Þegar við fórum til Íslands yfir jól og ætluðum að skrá Aram í kerfið kom í ljós að við hjónin vorum ekki skráð gift – af því að þeim pappírum þarf maður víst að skila inn sjálfur (við giftum okkur í Finnlandi og reiknuðum bara með að þessi kerfi töluðu saman). Þegar við skráðum okkur gift, til þess að skrá Aram í þjóðskrá, kom í ljós að við máttum alls ekki hafa sitthvort lögheimilið. Ég bölvaði þessu í sand og ösku, meðal annars því við ætluðum til Finnlands aftur um sumarið, og vegna þess að ég var enn skráður á Íslandi myndi ég þurfa að skatta í þremur löndum. Janúar á Íslandi, febrúar-júní í Svíþjóð og svo rest í Finnlandi. Og það er nú ekki það skemmtilegasta sem ég geri að fylla út í skattskýrslur. En þegar ég fór á þjóðskrá hér og fyllti út í pappírinn um lögheimilisflutninga, þar sem fram kom að ég ætlaði að fara til Finnlands um sumarið, var mér tjáð að þetta gæti ég ekki – því það mætti ekki flytja lögheimili sitt til skemmri tíma en sex mánaða og þetta væru bara fimm. Ég mátti því hvorki hafa lögheimilið áfram á Íslandi, né flytja það til Svíþjóðar þar sem ég bjó. Og nú er ég sem sagt kominn aftur út og byrjaður að reka mig á aftur. Það eru til tvö öpp til að panta heim mat. Við getum hvorugt notað af því við erum ekki með sænskt símanúmer – reiturinn fyrir símanúmerin er einu stafabili of þröngur til að ég komi íslensku númeri fyrir. Ég hef áður lent í því að geta ekki pantað mat af því ég var ekki með Swish – sem er svona Aur eða Kass app, sem allir hér nota, en Swish fær maður ekki nema maður sé með sænskan bankareikning. Nú er Nadja reyndar með Swish svo ég get beðið hana að redda þessu. Maður gæti haldið að það væri ástæða til þess að tengja Swish við kreditkortaþjónustu – en svo hef ég svo sem rekið mig á það líka að geta ekki notað íslenskt kreditkort á sænskri síðu. Samt er þetta ekkert íslenskt – bara mastercard. Í dag ætlaði ég að ná í póst. Ég hef áður lent í vandræðum með það. Ein sending var af einhverjum orsökum tollskyld (í henni var úreldur snjallsími, sem hefur mest verið notaður sem svona þykjustusími). Það var rúmur þúsundkall. En verst var að við vorum aldrei látin vita af því. Fengum enga tilkynningu – hann bara sat þarna á pósthúsinu þangað til við fórum að spyrjast fyrir og borguðum tollgjaldið. Svo fékk ég hann ekki afhendan af því hann var merktur Aram og ég var ekki með passann hans. Í dag taldi ég að pósturinn væri merktur mér, en það reyndist misskilningur, svo ég þurfti að fara heim að sækja passa beggja barnanna – af því pakkinn var merktur báðum (og skiptir engu að ég sé forráðamaður þeirra). Þegar við Aram komum svo með passana ætlaði konan að gera okkur afturreka aftur á þeirri forsendu að passinn hennar Ainoar væri útrunninn (ég tók vitlausan). Þegar ég maldaði í móinn var náð í annan starfsmann sem ákvað að það dygði í þetta sinn að við værum með passa þess sem er fyrr tiltekinn á bréfinu – sem var Aram – öfugt hefði ekki gengið. Um daginn vantaði mig líka svona lítinn þráðlausan gaur til að tengja við plötuspilarann svo ég geti notað hann með heddfónum. Ég fann hann á netinu hjá Clas Ohlsson, festi mér hann og greiddi – en af því að ég var nýbúinn að eiga í svipuðum viðskiptum þar sem ég strandaði á að vera ekki með sænska kennitölu, skráði ég Nödju sem kaupanda (ef ske kynni að kennitöluvesenið kæmi upp). En svo fékk ég hann auðvitað ekki afhentan þótt ég væri augljóslega greiðandi (sjálfum þætti mér eðlilegra að það væri öfugt – það myndi a.m.k. vera betra til að lágmarka svindl). Síðasta umkvörtun dagsins – nei, næstsíðasta (ef mér dettur ekkert fleira í hug) – er að maður kemst ekki inn í fjölbýlishúsið okkar nema með sérstöku blippi, svona tölvulykli. Og það er engin dyrabjalla. Hér er sem sagt ekki hægt að banka uppá – hvorki sölumenn, trúboðar, börn á hrekkjavöku eða vinir og kunningjar. Síðasta umkvörtunin – last dagsins – fær síðan nágranninn á ská fyrir ofan okkur. Þegar við fluttum inn fór Nadja og spurði fólkið fyrir ofan okkur hvort það væri í lagi að Aram væri að tromma á rafmagnstrommusettið sitt. Þau sögðust ekki geta sagt um það, þau yrðu að heyra það fyrst – en þá hafði hann einmitt verið að tromma og enginn heyrt neitt. Fólkið á ská fyrir ofan – sem ætti að heyra verr, enda hinumegin við stigaganginn – kom hins vegar í fyrrakvöld og sagði að nú væri öllum trommuleik í þessu húsi lokið. Ég er svo mikill trékall – og vanur því að fólk bregðist frekar illa við mér, ég veit ekki hvort það er hæðin eða skeggið eða röddin eða bara fasið, en Nödju gengur allavega miklu betur en mér að lempa svona fólk og hún var ekki heima – að ég jánkaði bara eitthvað og baðst velvirðingar. En svo sýður auðvitað á mér. Ég er með kategórískt ofnæmi fyrir því sem á ensku er kallað „entitlement“ – að finnast maður stöðugt geta krafist þess að veröldin trufli ekki viðkvæma tilvist manns. Auðvitað eru takmörk fyrir öllu – en ef maður má ekki heyra í nágrönnum sínum, finna lykt þegar þeir laga mat o.s.frv. þá þarf maður bara að búa einhvers staðar þar sem eru ekki nágrannar. Því fólki fylgir visst ónæði. Svo finnst mér líka að það eigi að vera tónlist á heimilum. Nú er á planinu að kaupa betri mottu undir settið og færa það í annað herbergi og tala svo við fólkið og fá uppgefinn einhvern tíma sem hentar betur en annar – þetta var eitthvað rúmlega sjö. Eitt af því sem er áhugavert í þessu öllu saman, a.m.k. nú í dag frekar en þarna um árið, er að megnið af vandræðunum eru ekki á vegum hins opinbera (enn sem komið er) heldur einkafyrirtækja. Það er pósturinn, öppin, pizzeriurnar, fyrirtekið sem rekur húsið, Clas Ohlson o.s.frv. sem eru með mesta vesenið.

Blúsbloggið vendir kvæði sínu í kross – sem er reyndar mikið tekið stílbragð í blús – og lætur blússöguna vera í dag og er þess í stað á persónulegu nótunum. En það er reyndar líka mikið tekið stílbragð í blús. Þannig er mál með vexti að blúsbloggarinn ætlar að spila á tónleikum seint í júlímánuði. Ég – því það er ég sem er blúsbloggarinn, ég sem er fyrstupersónumaðurinn og þriðjupersónumaðurinn – hef ekki spilað á „alvöru“ tónleikum síðan ég tók tvö lög með Hallvarði Ásgeirssyni á minningartónleikum um Johnny Cash í Þjóðleikhúskjallaranum 2003. Og eiginlega eru það einu tónleikarnir sem ég hef sungið á um ævina og ég söng bara annað lagið. Á þessum tónleikum, sem verða haldnir í litlu rými á stór-Ísafjarðarsvæðinu, mun ég að öllum líkindum leika 4-5 lög sjálfur og svo tvo dúetta með Skúla mennska frænda mínum sem svo tekur við með 4-5 lög til viðbótar. Eða kannski tek ég 4-5, svo hann 4-5 og svo við 2-3 saman. Þetta hefur ekki verið rætt. Dúettarnir er eitt mál en mér er farið að vaxa mjög í augum að standa einn á sviði (sem er að vísu ekkert svið, bara horn í bókabúð). Reyndar, þegar ég skrifa þetta, sé ég að þetta á ekki að vera neitt mál. Ég þarf bara að anda með nefinu. Þegar ég bað Skúla um ráð við stressi stakk hann upp á reglulegri hreyfingu og fjallgöngum. Þegar ég spurði hvort Muddy Waters hefði stundað fjallgöngur gaf hann mjög sterkt í skyn að Muddy hefði hugsanlega notið aðstoðar fíkniefna. Ekki veit ég hvað Howlin’ Wolf gerði – sennilega naut hann sín bara á sviðinu, því annars var hann mikill taugaveiklunarsjúklingur og var meðal annars sendur heim úr hernum í stríðinu vegna viðstöðulítilla hysteríukasta. Sennilega þættu honum áhyggjur mínar hlægilegar. En ég er að hugsa um að taka þetta til mín með göngutúrana. Í grunninn er þetta blanda af einhverjum mótsagnakenndum tilfinningum. Ég er afslappaður vegna þess að ég finn ekki til neinnar þarfar til að vera tónlistarmaður og þarf þess vegna ekki að sanna mig neitt. Hins vegar ber ég auðvitað ábyrgð á því að vera ekki að kalla til fólk til að hlusta á mig ef ég er ekki æfður og a.m.k. bærilega spilandi. Ég þarf ekki að sigra heiminn en mig langar ekki að gera mig að fífli. Og svo er ég stressaður því einu sinni ætlaði ég að verða tónlistarmaður og sá 15 ára strákur er ennþá í mér einhvers staðar – þessum nærri 42 ára gamla manni sem er sennilega að þessu í einhverju súrrandi midlife-crisis. Ég veit líka að sjálfsmat manns er alltaf einhvers konar undarlegur bræðingur á ofmati og vanmati. Og fyrst og fremst treysti ég því kannski bara ekki neitt að ég sé dómbær á það sjálfur hvort ég eigi erindi upp á svið (eða s.s. út í horn). En ég hef líka haft sterkan tendens til þess að eltast við það sem mér finnst óþægilegt, alveg frá því ég var krakki – ég réð mig t.d. upprunalega á sambýli upp úr tvítugu vegna þess að mér fannst óþægilegt að umgangast mikið fatlað fólk og ég vissi að ég vildi ekki fara í gegnum lífið þannig. Ekki að það sé sambærilegt annars – það þarf enginn að geta spilað tónlist til að vera ekki dikk. Og það verður eiginlega bara að hafa það ef þetta reynist ekki mönnum bjóðandi. Ég gekk í tónlistarskóla í sennilega 7-8 ár. Ég er ekki alveg viss. Ég byrjaði tíu ára og hætti einhvern tíma á menntaskólaárunum.  Og á tónlistarskólaárunum þurfti maður að fara upp á svið tvisvar á ári og spila. Oftast spilaði ég reyndar með einhverjum öðrum og síðan á menntaskólaárunum lék ég í nokkrum hljómsveitum sem áttu það sameiginlegt að æfa meira og minna aldrei og búa mest bara til hávaða. Og svo hætti ég bara við að verða tónlistarmaður (mig minnir að ég hafi bara horfst í augu við að ég hefði ekki næga hæfileika – styrkleikar mínir væru annars staðar – en í því er líka einhver sorg). Í nokkur ár eftir menntaskóla dró ég með mér kassagítar allt sem ég fór, bara til að glamra, og notaði hann meira að segja nokkrum sinnum til að eiga fyrir mat þegar ég bjó í Berlín – spilaði á neðanjarðarlestarstöðvum, aðallega frumsamið efni sem er meira og minna löngu gleymt (fyrir utan  þetta ). En þá var ég löngu byrjaður að skrifa af alvöru og gítarinn var meira bara einsog að eiga síma í dag – eitthvað til að hafa í höndunum þegar manni leiddist (þegar maður var ekki að safna fyrir kebab og kindl). Fyrir fjórum árum keypti ég mér svo aftur alvöru gítar (Héðinn, ódýri Yamaha-gítarinn minn sem ég hef alltaf átt, hefur mikið tilfinningalegt gildi en eiginlega ekkert annars). Það var Epiphone SG. Og fyrir tveimur árum fékk ég Gibson SG í afmælisgjöf frá Nödju og þá keypti ég mér líka alvöru magnara og síðan hefur gítörunum fjölgað nokkuð – ég smíðaði tvo rafmagnsgítara, seldi Epiphoninn fyrir Telecaster sem ég seldi síðan fyrir Stratocaster, keypti mér ódýran parlour gítar sem ég skildi eftir í Hondúras og keypti svo aðeins fínni (en alls ekki dýran) Alvarez Delta parlour gítar. Það er með honum sem ég syng mest og það var þegar ég kom til Hondúras sem ég ákvað að fara að gera eitthvað í því að ég gæti ekki (get ekki) sungið. Því maður á að geta lært allt, eða þannig. Í vetur eignaðist ég síðan líka Harley Benton resonator-gítar (það sem margir kalla dobro). Svo gerist það  í vetur að Eyþór Jóvinsson, eigandi gömlu bókabúðarinnar á Flateyri, kemur að máli við mig og spyr hvort ég sé ekki til í eitthvað „sprell“ í búðinni í sumar. Hann ætli að vera með talsverða dagskrá. Ég segi auðvitað jújú, nýbúinn að gefa út bók, og alltaf til í sprell. Þegar hann hefur svo samband við aftur mig í byrjun mánaðarins til að útfæra þetta nánar finnst mér alltof langt síðan bókin kom út og einhvern veginn egósentrískt eða skrítið að fara að kalla fólk út á upplestur – bara á mig í dagskrá sem þarf að taka hátt í klukkustund. Það nennir enginn að hlusta á einn höfund lesa í meira en fimmtán mínútur og undantekning ef slík uppákoma er ekki misheppnuð. Svo ég þarf að láta mér detta eitthvað skemmtilegra í hug. Og af því ég er að fara að flytja hafði ég engan tíma til þess að setja upp neina dagskrá heldur – gera eitthvað nýtt frá grunni – og það hefði ekki nýst mér annars staðar heldur af sömu sökum. Og þá bara datt ég niður á þessa uppástungu – ég kann nokkur lög, fæ Skúla frænda með mér, og þá erum við með dagskrá sem hvorki of stutt né grútleiðinleg. Sem bæði Skúli og Eyþór tóku vel í og þá er ég bara fastur. Það er talsverð huggun í að hafa Skúla með sér – við spiluðum fullt saman í gamla daga, erum góðir vinir og hann hefur bæði róandi nærveru og mikinn reynslubrunn að miðla úr. Svo er líka bara alltaf gott að hafa makker. Á móti kemur að samanburðurinn er mér aldrei í hag – en það er svo sem enginn að búast við því heldur. Mikill tími hefur farið í það hingað til að reyna að ákveða hvaða lög ég vil taka. Ég kann nokkur lög en man texta illa (þarf að laga það) og vegna þess að ég er vanur að spila bara heima í stofu er nánast inngróið í mig að byrja bara aftur ef ég geri mistök – sem er auðvitað alveg bannað á tónleikum, þá heldur maður bara áfram, finnur aftur leiðina inn í lagið. Í möppunni minni eru kannski 30 lög. Sum þeirra syng ég nokkuð verr en ég syng önnur og þau afskrifast þess vegna. T.d. Dead Shrimp Blues. Það er alltílagi að ég rauli þau heima áfram en þau eiga ekki erindi við aðra. Önnur hefur mér bara aldrei tekist að spila almennilega í gegn með söng og spili – t.d. Last Kind Words eftir Geeshie Wiley. Enn önnur hef ég bara nánast ekkert æft – þau bara enduðu í möppunni af því þau voru á dagskrá, einsog Lasse Liten Blues eftir Cornelis Vreeswijk. Og svo þykir mér misvænt um þau. Á endanum tókst mér að stytta listann yfir lögin sem mig langar að spila einn niður í (dúettana ákveðum við Skúli í sameiningu): Walking Blues – eftir Son House (en eiginlega Robert Johnson lag – útgáfan mín er hræringur)
Statesboro Blues – Blind Willie McTell
Soul of a Man – Blind Willie Johnson
Death Letter – Son House
Hard Time Killing Floor Blues – Skip James
How Long How Long Blues – Leroy Carr / Scrapper Blackwell
St. James Infirmary – óþekktur höfundur en mín útgáfa minnir mest á mikið einfaldaða útgáfu af útsetningu Josh White (ég strömma – hann er með geggjað spilerí en líka band á bakvið sig til að halda þessu saman). Þetta eru ekki fjögur lög samt og jafnvel þótt ég kæmist upp með fimm eru þau heldur ekki fimm. Heldur sjö. Sennilega dettur Death Letter út næst. Og svo Hard Time Killing Floor Blues. En ég veit það ekki, þetta rokkar til og frá. St. James Infirmary er auðveldast að spila – það þekkja það líka flestir. En þar með er það líka mesta „trúbadoralagið“ – sem er ekki galli við réttar aðstæður en á kannski ekki heima á „tónleikum“. Walking Blues kann ég best. Mér var hælt fyrir að syngja Soul of a Man. Mér finnst gaman að syngja Statesboro Blues og gaman að spila How Long How Long Blues. En bæði eru krefjandi. Hard Time Killing Floor Blues er eitthvert fallegasta lag sem ég veit og ég kemst alveg í gegnum það en það er bara ekki jafn fallegt og það getur orðið og því kannski alltaf vonbrigði. Mér finnst Death Letter geggjað og mér finnst ég alveg komast upp með að spila það en það er mjög sloppí gamaldags delta-blús pönk og ég veit ekki hvort fólk hefur smekk fyrir því – og það er hætt við að maður virki klaufalega þegar maður spilar það einmitt af því það er sloppí. Þar kemur hégóminn inn í. Þið eruð kannski tveir-þriðju vatn en ég er tveir-þriðju hégómi.

Það eru til tvær ljósmyndir af Robert Johnson. Á annarri þeirra er hann með sígarettu í munnvikinu og myndin var tekin í sjálfvirkum myndaklefa. Hann er í hvítri, einfaldri skyrtu með axlabönd, lyftir upp gítarnum og horfir beint í myndavélina. Gítarinn er sennilega Gibson Kalamazoo KG-14 með capo-i á öðru bandi (margir hafa sagt að þetta capo sé þvottaklemma eða eitthvað álíka skítamix – en fyrir mér lítur þetta bara út einsog alvöru capo og ég skil ekki hvers vegna maður sem átti falleg og dýr hljóðfæri – atvinnutónlistarmaður – ætti að nota þvottaklemmu fyrir capo). Á hinni er hann í ljósmyndastúdíói, situr uppstilltur og brosandi í teinóttum jakkafötum með stetsonhatt á höfðinu og Gibson L-1 í fanginu. Þetta er sú mynd sem jafnan er notuð á plötuumslög og var sennilega tekin fyrir auglýsingabæklinga á sínum tíma. Þegar Robert var settur á frímerki í Bandaríkjunum fyrir 26 árum síðan var fyrri myndin valin. Hún passar betur á frímerki – hausinn á honum er stærri – og svo lítur hann meira út einsog týpan sem við ímyndum okkur að deltablúsmaður eigi að vera. Hann er full „dapper“ á seinni myndinni – ekki nógu fátæklegur. Á fyrri myndinni er hann fáklæddur og glansandi af svita einsog hann sé nýkominn inn úr sjóðheitri Mississippisólinni. En af því að það var komið árið 1994 og við farin að hafa áhyggjur af því hvernig myndmál gæti spillt æskunni, hvernig þræðirnir í menningu okkar gætu viðhaldið allra handa ósiðum, var ákveðið að fjarlægja sígarettuna af myndinni (sem er máluð eftir ljósmyndinni). Þá er hún reyndar líka minnkuð – gítarinn er færður nær höfðinu og það sem meira er, hann er látinn skipta um grip! Sígarettur drepa náttúrulega, einsog kórónavírusinn og umferðin, og dauðinn er óásættanlegur – sígarettan var orðin það sem kölski var Robert Johnson á sínum tíma, merki um óheilnæmi hans. En í stað þess að hafna honum – einsog samtíminn gerði við marga blúsarana (svart fólk hlustaði meira á gospel í kirkjum) – voru þessi óþægindi bara fjarlægð. Robert Johnson var kannski reykingamaður en það var óþarfi að vera að flíka því eitthvað. En hér má líka hafa í huga að Robert Johnson „samdi“ þessa ljósmynd sjálfur – hann valdi að hafa sígarettuna með og hún er tákn um eitthvað, hún er ekki út í loftið, og ef við lítum á ljósmyndina sem sjálfstætt listaverk (sem mér finnst sjálfsagt) er þetta kannski ekki bara smávægileg sögufölsun til að vernda áhrifagjörn börn frá nikotíndjöflinum heldur skemmdarverk. Ég rifja þetta auðvitað upp í tilefni af nýjustu fréttum um að Borgarleikhúsið hafi á svipaðan hátt fjarlægt sígarettuna úr munnviki Bubba – sem er okkar helsti blúsmaður, þótt hann sé líka margt fleira  – á auglýsingaplakati fyrir sýninguna 9 líf. Þetta er auðvitað fyrir löngu orðin standard praxís. Við lifum í samfélagi þar sem yfirborðið á að vera dauðhreinsað og sprittað. Sjálfur sakna ég alltaf skítsins – það er kannski eitthvað estetískt, kannski eitthvað pólitískt og sannarlega eitthvað sem einkenndi tilurð blússins. Ofsinn og ástríðan – líka þegar þau voru óþægileg og boðskapurinn á auðvitað oft alls ekkert erindi í dag (ég var að hlusta á KK-Blús í vikunni og þar tekur hann Honey, Hush eftir Big Joe Turner – sem fjallar um konu sem hlustar aldrei og röflar bara og röflar viðstöðulaust – en íslenski textinn, eftir Braga Valdimar, fjallar um mann sem biður konu sína að tala nú endilega við sig og segja sér hvað sé að). Bubbi er auðvitað löngu hættur að reykja og ekki lengur „fallinn“ heldur. Við lásum saman í Hörpu fyrir nokkrum árum og þá var ég að fara út að reykja (sem ég geri af og til þegar ég er stemmdur en ekki dags daglega) og þá las hann mér pistilinn fyrir ósiðinn. Sennilega hefði ungi Bubbi skellihlegið að þessum eldri Bubba – einsog Robert Johnson hefði líklegast drepist úr hlátri ef einhver hefði sagt honum frá þessu frímerki. Bæði því að hann myndi sjálfur enda á frímerki og því að sígarettureykingar á mynd þættu slíkt stórvandamál að það þyrfti að leiðrétta.

Ég er að verða meiri og meiri uppskriftadólgur í ellinni og fer ekki nema að hálfu leyti eftir einni uppskrift og hálfu leyti að annarri og geri svo einhver ósköp frá eigin brjósti og allt verður þetta erfitt að muna þegar maður ætlar að endurtaka snilldina. Þá er ágætt að glósa hjá sér þegar vel tekst til. 500 ml arboriohrísgrjón

1500 ml grænmetissoð

1/2 bolli hvítvín

einhver grömm af saffrani

3/4 bolli grænar ertur

200 grömm rækjur

15-20 kræklingar

6-10 stk stór skelfiskur

1 msk reykt paprika

2 hnífsoddar af cayennepipar

2 laukar

2 sætar paprikur (svona langar)

1 knippi af steinselju

2 stórir kínahvítlaukar

1 msk af tómatpúrru

1 sítróna Ég geri paellu á grilli í 45 cm breiðri paellupönnu sem ég keypti af Steina í Muurikku í gær (þegar verið er að rýma iðnaðarsvæði vegna snjóflóðahættu á Ísafirði er það alltaf Steini sem þarf að fara heim). Þess vegna kveiki ég fyrst undir grillinu, sker svo allt og mæli og fer síðan út. Með bjór í hönd. Fyrst gerir maður sofrito. Sker niður lauk, papriku og 4/5 hluta af steinseljunni. Saxar hvítlaukinn. Sýður grænmetissoðið. Mælir allt annað og fer með út í garð. Saffranið er mulið ofan í hvítvínið þar sem það fær að liggja í bili. Paprika, laukur og 3/4 af steinseljunni steikt á heitri pönnu með nóg af ólífuolíu þar til orðið mjúkt og vellyktandi. Í restina setur maður hvítlaukinn og kannski helminginn af reyktu paprikunni (sem var blönduð við cayenne hjá mér, en ég sneiddi hjá því svona með puttunum bara). Þá fara hrísgrjónin út í og tómatpúrran og það fær svona aðeins að blandast og ristast og karamelíserast og guð veit hvað annað þetta er að gera þarna í pönnunni. Eftir smástund helli ég fyrst hvítvínssaffranblöndinu út í, svo soðinu og loks restinni af kryddinu og nú gildir að hreyfa ekki pönnuna heldur láta hana bara í friði. Botninn á að ristast – þar á að myndast svokallað socarrat. Eftir 20 mínútur sem eru kannski korter raðar maður fiskmetinu fallega á diskinn og setur lokið á grillið. Mitt fiskmeti var enn pínu frosið og ég er ekkert viss um að það hafi komið að sök – hugsanlega hjálpaði vökvinn eitthvað til. Svo bíður maður í 5-10 mínútur, eftir því hvað maður er þolinmóður. Næst tekur maður pönnuna af grillinu og fer með inn í húsið. Stráir restinni af steinseljunni yfir, raðar sítrónubátum með jöfnu millibili allan hringinn og ber fram. Þetta átti að vera með góðu brauði en ég gleymdi að setja það í ofninn. En við höfðum Tinto de verano (barna og fullorðinsútgáfu) og grilluðum svo sykurpúða á eftirhitanum og nutum síðustu sólargeislanna. Þetta var ofsa gott.

Ég er að hlusta á Arnar Jónsson flytja Sonatorrek. Blús allra blúsa. Þetta  er voðalegt. Í gær urðum við vör við músagang þegar við vorum að fara að sofa. Eða eitthvað krafs – við fundum aldrei músina og ekki heldur músafelluna sem við fórum á stúfana eftir. Þetta er ekki beinlínis músasíson svo ég veit ekki hvort maður á að trúa því að þetta hafi verið mús. Þær koma venjulega inn á haustin þegar kólnar. Og komu engar í haust. Eitt árið hérna voru þær svolítil plága en annars höfum við bara aðeins orðið vör við þær eða alls ekkert. Eða, þú veist. Plága. Þær voru fyrir. En héldu sig reyndar mest í kjallaranum. Megas er 75 ára í dag. Hann fær ábyggilega fáa gesti í ljósi ástandsins. Þegar hann varð sextugur fylgdi hann mér og fleiri íslenskum skáldum í frægðarför til Kaupmannahafnar. Ef ég man rétt þá átti hann ekkert erindi – var ekki að spila – heldur vildi bara ekki vera í sextugsafmælinu sínu. Þetta var einmitt beint í kjölfar fyrstu Aldrei fór ég suður hátíðarinnar. Páskafylleríinu fylgdi þá bókmenntahátíðafyllerí með millilendingu í hitta-vini-sína-í-Reykjavík-og-fara-á-Sirkus-fyllerí. Og gott ef þetta var ekki einmitt fyrsta þannig ferðin mín. Og sennilega eina skiptið á ævi minni sem ég hef tekið almennilegan „túr“ – þetta voru sennilega alveg heilar tvær vikur – og var svo draugþunnur á eftir að ég vissi varla hvað ég hét. Í Kaupmannahöfn ráfaði ég um með Steinari Braga og át pulsur og drakk bjór á gangi – borgin var alsett sporum sem áttu að markera för HC Andersen um borgina en hann átti eitthvað stórafmæli, en á sama tíma gekk laus morðingi sem hafði skilið eftir líkamshluti fólks í ruslafötum og auðvitað minntu sporin meira bara á hann. Eða hana. Ég man ekki hvort viðkomandi náðist nokkru sinni. Um nætur svaf ég til fóta hjá Steinari og Öglu, þáverandi kærustu hans, sem var ekki með okkur Steinari á þessu vægðarlitla fylleríi. Samt var búið um mig heima hjá Auði Jóns og Tóta Leifs – það var bara eitthvað langt í burtu og óþarfi að skilja við Steinar ef við ætluðum hvort eð er að byrja aftur að drekka þegar við vöknuðum. Einn af síðustu dögunum í borginni lásum við svo loksins upp og hittum þá dönsku skáldin sem áttu að lesa með okkur og ég held okkur hafi aldrei litist jafn illa á neinn hóp af fólki – þetta var svo hreint og strokið og kurteist að okkur hreinlega ofbauð. Síðar hef ég séð til nokkurra þessara dönsku höfunda og orðið var við að á meðan íslenskir höfundar eru svolítið í ógæfunni þarna milli tvítugs og þrítugs þá blómstra danskir höfundar síðar og hefja sína óreglu nær fertugu, þegar íslenskir höfundar eru orðnir settlegt barnafólk í úthverfunum. Svona fólk sem hefði gengið í samstæðum jogginggöllum þegar ég var lítill. En dönsku höfundarnir eru allir drykkfelldir, illa lyktandi besefar. En ekkert af þessu var Megasi að kenna – það var varla að ég sæi hann í þessari ferð. En hann átti sem sagt líka afmæli þá, hann var bara yngri.

Þetta eru erfiðir dagar. Það er bara þannig. Maður ber sig vel og stundum líður manni vel en svo hellist þetta allt yfir mann inn á milli og þá getur maður ekki annað en viðurkennt að þetta er samt allt erfitt. Það er ýmislegt þarna sem er fallegt og gott – meiri tími með börnunum, minni radíus í lífinu þýðir meiri jarðtenging. Það er furðuleg sálarró í einum hugarkima á meðan það logar allt í öðrum. Meiri tími í símanum fer illa með sálarlífið. Meiri tími á covid-síðunum. Við erum kannski öll almannavarnir en við erum ekki einn aðili og fáum ekki ein meðmæli og það er ómögulegt að vita hvort það sé rétt að vera með appið eða vera með grímu eða vera í algerri einangrun – eða applaus, grímulaus og hanga á kaffihúsum (en „fara varlega“) einsog í Svíþjóð. Það er ekki bara þannig að allar ákvarðanir hins opinbera orki tvímælis – og hin opinberu (bæði rannsóknastofnanir og ríkisvald) séu með alls konar skoðanir og niðurstöður sem allar stangast á – heldur orka allar manns persónulegu ákvarðanir tvímælis. Ég get keypt brauð í Heimabyggð og séð til þess að staðurinn verði ekki orðinn að lundabúð (eða bara lokaður) þegar þessu lýkur eða ég get sleppt því að fara þangað svo það deyi enginn. Lokað mig niðri í kjallara svo það deyi enginn. Bakað mitt eigið helvítis brauð. Og einhvern veginn finnst mér samt einsog þetta myndi virka best ef við hefðum bara einn mauraheila. Um stundar sakir. Einn sovét-skipulagðan heila – einn fyrir alla og allir fyrir einn-heila. Það getur vel verið að ekkert sé hættulegra – þetta orkar tvímælis einsog allt annað. Og kannski drepur okkur bara tvímælið. Helst vildi ég bara að það væri app sem segði mér hvort það sé góð hugmynd að fara niður á skrifstofu að ná í ljóðabækur og prenta út eitt skjal sem ég þarf. Eða hvort það deyi þá einhver. Hvort það sé betra að fara á morgun. Eða í nótt. Og stundum líður manni samt vel. Alveg í svolítinn tíma jafnvel – en einhvern veginn skellur maður alltaf aftur á vegg. Svo líður manni vel. Svo ekki. Og þannig hring eftir hring þar til maður verður geðbilaður.

Á skrifstofunni minni eru einstaka sinnum fleiri en sex. Oftast erum við fjögur og stöku sinnum fimm. En starfsmenn á svæðinu geta orðið átta, held ég, ef setið er við allar vinnustöðvar. Mér fannst einfaldast – í ljósi samkomubanns á Vestfjörðum sem nú bannar fleirum en fimm að hittast – að vera þá bara heima. Hér erum við líka fjögur – það er enginn skóli – og ekki von á neinum. Aino gæti fengið undanþágu og farið, menntaskólakennarar eru á listanum yfir þá sem sótt geta um undanþágu, en til hvers? Í gær hittum við vini á Zoom og drukkum áfenga drykki. Ég get ekki sagt að þetta ýti mikið undir minn persónulega alkóhólisma. Ég hefði drukkið miklu meira ef þau hefðu verið hér í eigin persónu (fékk mér tvo frekar veika kokteila). Eiginlega finnst mér það næstum sorglegt. Það var allavega áreiðanlega sorgin sem veldur því að ég fékk mér ekki þriðja og fjórða. Nadja er búin að setja upp menntaskólastofu bakvið læstar dyr í svefnherberginu. Börnin ganga laus um allt hús og raða böngsum í glugga. Þau eiga mjög marga bangsa. Ljóðaþýðingaverkstæðið er í borðstofunni, þar sit ég og hlusta á Son House á vínyl einsog hipsterinn sem ég er og sinni fyrirspurnum þeirra – milli 14 og 16 fæ ég svo meiri vinnufrið. Klukkan 11 verður tónlistartími – Aino á bassa og Aram á trommur. Þau eru að læra Babe, I’m Gonna Leave You og Zombie. Algerir snillingar. Og ekki leiðinlegt fyrir mig að vera loksins kominn í hljómsveit.

Menningardagbók, rituð að morgni föstudags en birt sólarhring síðar. Af því ég er að fara að tala um þessa hluti í Lestarklefanum á eftir og það væri asnalegt að vera búinn að birta allt sem ég ætla að segja á blogginu mínu. Ég þarf líka að geta tekið út allt sem ég segi hér sem stemmir ekki við það sem ég segi síðan í útvarpinu, því ég skipti áreiðanlega um skoðun. Skattsvik Development Group er sýning sem ég sá á tölvuskjá en er ætluð sem leiksýning. Hugmyndin – hópur listamanna leitar allra leiða til að koma tekjum sínum af sýningunni í skattaskjól – er frábær og það er alveg einhver innsýn þarna í áhugaverða mekanisma. Mig langaði hálfvegis að horfa á þetta með Björgólfi Thor og sjá hvað hann kannaðist við, hvað væri bara vitleysa, hvað væri klaufaskapur eða misskilningur. Þeim mistekst auðvitað að skjóta peningunum undan – kannski væri sýningin betri ef þeim hefði þó tekist að koma peningunum í var. Það vantar allavega eitthvað í hana fyrir mig. Kannski hefðu þeir einfaldlega þurft meiri tíma – og hærri laun – til að kafa dýpra. Sýna manni eitthvað sem maður vissi ekki fyrir. Þeir eru svolítið mikið að gaufa á yfirborðinu – og gaufið er í sjálfu sér skemmtilegt en það er líka einsog það taki athyglina frá því sem maður ímyndar sér að eigi að vera fókus sýningarinnar – einhver svona átök litla mannsins við fjármálaheiminn. Og auðvitað er sögnin – þessi sýsífosarleikur – góð en tíminn eiginlega rennur frá manni áður en þetta er orðið nógu fáránlegt. Ris fáránleikans er rétt að hefjast þegar þeir þurfa að fara að henda þessu á svið. En að því sögðu er líka ofsalega mikill brilljans í þessu og bút fyrir bút er þetta mjög gott – risið er flott, flækjan er góð, lævís húmorinn jafnt sem fíflagangurinn. Hugsanlega hefði þetta bara átt að vera fyrsti þáttur af tólf. Skemmtilegasta atriði sýningarinnar er þegar þeir eru að reyna að koma bréfi í póst til Írlands. Þar verður þessi vonleysisins súrrealismi bæði fyndnastur og táknrænastur – að maður geti ekki einu sinni komið bréfi í póst. Ég skildi ekkert í þessum dansatriðum. Finnst algengara og algengara að fólk hendi í dansatriði bara til að hafa dansatriði. Dansinn dansins vegna. *** Bombshell. Væntingar mínar voru algerlega í lágmarki. Ég sá bara að þetta væri mynd um hvað karlar sem stjórna Fox væru vondir – sem er vægast sagt málstaður sem ég held að margir hafi samúð með – og að hún næði samt ekki sjöu á IMDB. Í sjálfu sér gleymdi ég að reikna með því að einhverjir foxarar myndu gefa henni hauskúpur. En hvað um það. Sem klassískt hollívúddréttlætisdrama er hún bara bærilega heppnuð. Og þarf kannski ekki annað en sæmilega pródúksjón, góðan málstað og frábæran leik. Og hún hefur það allt. Charlize Theron er frábær. John Lithgow er frábær. Restin skilar sínu frá vel til mjög vel. Maður situr yfir henni og finnur til með öllum þessum konum sem hafa mátt þola Roger Ailes og Bill O’Reilly og alla hina. Eitthvað hvarflar að manni gömul (eða ekki) kynjaskipting þar sem karlar ná sínu fram með gravitas og/eða frekju en konur ná sínu fram með kynþokka og/eða siðavendni. Og hér er þá sögð sagan af því þegar konurnar hafna því að nota kynþokka sinn til að komast áfram og hafna þar með líka frekju karlanna – bylta kerfinu. Það sem truflaði mig var kannski mest bara að það væri verið að fá mig til að empatísera með fólki sem ég held að sé upp til hópa sósíópatar. Þetta er svona repúblikanskur stórfyrirtækjafemínismi. Við fengum að sjá aðeins glytta í að Megyn Kelly hafi „óþægilegar skoðanir“ (einsog að Jesús Kristur hafi verið „hvítur“) en annars birtist hún og kynsystur hennar hjá Fox okkur meira sem einhvers konar líberal faksjón innan fyrirtækisins. Ég efast ekki um það í eina sekúndu að þetta séu útkalkúleraðar framakonur – ég veit ekki hvort þær svífast alveg jafn lítils og Bill O’Reilly en ég held ekki heldur að þær séu nein Erin Brockovich eða Greta Thunberg. Það hefði verið áhugavert að sjá líkin sem þær dröslast með í sínum eigin í farangri – en það hefði truflað bæði hetjusöguna í myndinni sjálfri og stórsöguna sem við erum að segja pólitískt í samfélaginu þessi misserin. *** Eilífðarnón Ástu Fanneyjar. Ég hef nefnt hana hérna áður og kallað instant-klassíker og er auðvitað sjálfskipaður formaður í aðdáendaklúbbi Ástu. Ég veit samt ekkert hvaða orð ég á beinlínis að hafa um þessa ljóðlist. Ljóð Ástu eru óáþreifanleg, þannig lagað, man ekki hvort útgefandinn talar um ferð milli draums og vöku – fyrst og fremst eru þetta ferðir um tungumálið og þar vélar Ásta einfaldlega betur en aðrir, við hin erum í einhverri annarri deild. Ásta er Jónas Hallgrímsson en við erum bara einhverjir random Fjölnismenn. Það væri hægt að setjast niður og greina þetta allt saman en sennilega er besta leiðin bara að lesa þetta upphátt – leyfa sér að heyra þetta mál, hvernig það þræðist sundur og saman, leysist upp og glitrar. „við rætur / augnháranna / er rök mold / og mánanunnur“. og „ég kom ekki hingað til að tannbursta úlfa“. Og svo framvegis. Ég leik allur á iði þegar ég les þetta, einsog þegar ég les Gertrude eða Elsu von. Dúa í stólnum af gleði. Og samt er þetta ekki bara gleðibók – hún er líka sorgleg. Þessi tónn þarna er gamansamur en með þungum aukatónum. Gamansamur í moll.

Maður hefur ekki annað að gera en að missa vitið. Þetta getur farið á alla mögulega vegu. Kannski verður þetta búið á morgun. Það er ósennilegt en kannski – og kannski segi ég það bara vegna þess að það virðist eina spáin sem maður hefur ekki séð í fjölmiðlum. Lyf finnst og reynist nú þegar finnast í öllum helstu eldhúsum eða baðherbergisskápum. Desilítri af flúortannkremi klárar kófið. Lyftiduft og sojasósa í jöfnum hlutföllum. Svo fá sér allir smakk og á laugardag verður partí, Eurovision verður aftur sett á dagskrá – 21. mars verður svona international independence day (var það ekki eitthvað í samnefndri mynd?) Og kannski klárast þetta aldrei. Ég hef séð nokkrar þannig greinar. Enga sem spáir brjálæðislegu mannfalli samt – enga sem spáir því að 95% mannkyns þurrkist út. Það gæti líka gerst. Lífkerfið myndi hugsanlega fagna – og ekófasistarnir enn þá hærra. Þegar ég segi ekófasistar er ég vel að merkja ekki að meina Andra Snæ heldur Pentti Linkola og Unabomber-týpurnar. Þeir gætu báðir lifað að sjá drauminn rætast. Linkola er fæddur 1932 og Ted 1942. Ekki veit ég hvað gerist í raun þegar borgirnar og verksmiðjurnar fara að brotna niður – það er ekki endilega fallegt til lengri tíma, hvað sem líður höfrungum í feneyjarsíkjum. Það er ekki bara að við mengum við höldum líka ýmsri mengun í skefjum. Annars hef ég ekki heldur alveg áttað mig á því hvað gerðist þarna í Feneyjum. Hvaða mengun er það sem venjulega fer í síkin? Þarna býr enn fólk þótt það sé inni í húsunum frekar en úti á götunum. Voru það túristarnir sem pissuðu í síkin? Þegar þetta var að hefjast dreymdi mig draum þar sem geisaði svona farsótt nema í stað þess að fólk dæi urðu bara allir lasnir alltaf – það var hið nýja normal ástand. Allir alltaf með kvef og 38 stiga hita. Mjög ódramatískt einhvern veginn en líka fáránlega dramatískt. Myndskreyting. DV gerir sitt til að bæta í víruskvíðann. Yfirvöld segja að hápunkturinn á Íslandi verði á föstudaginn langa. Þau sögðu í sjálfu sér fyrir nokkrum vikum að það myndu ekki nema svona 300 veikjast. * Sennilega er ekki svo auðvelt að spá um þetta og samt nauðsynlegt að segja eitthvað – það er áreiðanlega pólitík frekar en vísindi. Upprunalega endaði nýja bókin mín á fullkominni og algerri einangrun söguhetjanna. Heiminn einfaldlega snjóaði í kaf. Í ragnarakastíl. Það virkaði ósennilega þegar ég setti það á blað við sundlaugina í Hondúras í sumar. Raunar var mikil félagsleg einangrun að vera í San Pedro Sula, lokaður inni í fílabeinsturni, það var innblásturinn – eða hið tilfinningalega fingrafar. En nú hættir ekki að snjóa í alvöru. Ég segi ekki að húsið sé komið á kaf en það hefur eiginlega alveg snjóað fyrir gluggann í bílskúrnum – sem er vesen af því ég er að spreyja gítar þarna inni og þarf loftræstinguna. Og svo breytti ég endanum. Enda slapp ég úr fílabeinsturninum. Ég hef eiginlega breytt endanum á öllum bókunum mínum. Nema Hans Blævi – ég man ekki eftir öðrum enda á hana. Ekki sem stendur. Ég spái því nú samt að okkur muni ekki snjóa í kaf og að þetta ástand taki enda. Hvað sagði Trump – að flensan myndi, líkt og fyrir kraftaverk, gufa upp í apríl? Eða sagði hann kannski mars? Í öllu falli með vorinu. Daði fær ekki að fara í Eurovision, Trump vinnur kosningarnar í nóvember og það verða jól. En fyrst – þegar þetta klárast, eða þegar fer að slakna, flensan að lempast og aftur mælt með því að fólk hittist – ætla ég að detta í það með vinum mínum. Þetta er spá dagsins. *** *  Mér skilst að þessu hafi ekki verið haldið fram – heldur hafi þau sagt að 300 manns myndu veikjast nógu alvarlega til að leggjast inn. Sem er auðvitað nokkuð annað. Hitt er svo satt að margir, víða hafa vanmetið afleiðingar vírussins (og áreiðanlega hafa margir ofmetið þær líka – en það á eftir að koma í ljós).

Bíddu nú við. Þrjú ljóð? Þýddi ég þrjú ljóð í viðbót í dag? Nei, tvö – svona er ég í alvöru minnislaus. Ég skrifaði líka einu skáldinu og hóf póstinn á að segjast ekki viss hvort við hefðum nokkru sinni hist. Mér fannst það kurteisi þegar ég skrifaði það, finnst einsog við höfum verið í sama rými nokkrum sinnum en kannski aldrei heilsast, en nú er ég farinn að ímynda mér að sennilega höfum við setið hlið við hlið í langri flugferð og síðan kannski hrunið í það saman og lent á trúnó, étið saman morgunverð á sjö ólíkum hótelum í jafn mörgum löndum, allir vinir mínir séu líka vinir hennar og svo framvegis. Og þegar ég segist ekki muna hvort við höfum sést þá sjái hún bara að ég er skíthæll sem man ekki fólk (mér er sagt að maður muni ekki svona vegna þess að manni standi á sama um fólk og ég er of samtvinnaður sjálfsefa mínum til að debatera við slíkar kenningar). Hér er annars allt við það sama. Ég sé ekki betur en bókinni minni heilsist vel – hef að vísu ekki fengið sendan neinn metsölulista í dag, var í þriðja sæti í síðustu viku – en fæ talsverð viðbrögð svona annars, héðan og þaðan. Fólk brýtur jafnvel tveggja metra regluna til að þakka fyrir sig. Mig klæjar orðið mikið í hendurnar af öllum þessum handþvotti – í því hef ég ekki lent áður og kannski er það til marks um óhreinlæti mitt í gegnum tíðina. En þá kemur sprittið sér vel – til að sótthreinsa þurrksárin. Bono er búinn að semja lag um kórónaveiruna. Ég er mest hissa að hafa ekki séð meira af þessu. Þessi vagn fer alltaf af stað þegar stórviðburðir eiga sér stað – ég orti sjálfur heila ljóðabók í hruninu miðju. Hjá sumum má ekki verða röskun á sjónvarpsdagskrá án þess að það verði að baráttuljóði. Aðrir nota hvert tækifæri til þess að snúa athyglinni að eigin málstað. Það er auðvitað góð og gild pólitík en verra í listum. Eða segjum að það sé gott og gilt í sumri pólitík – stundum fer nú fólk líka alveg út í skurð. Vinkona mín fór í útvarpsviðtal í gær um veiruna og veitingastaðarekstur og vinur okkar skoraði á hana að koma byggðakvótanum einhvern veginn að. Sem hún auðvitað gerði. En það má líka hengja þetta á feðraveldið, raforkubúskap þjóðarinnar og fleira og fleira. Loftslagsmálin hafa mikið komið upp – svona afleitt, að fyrst við getum brugðist við kófinu getum við brugðist við loftslagsvánni (sem er sennilega satt en á meðan tímarammi kófsins er sem stendur í mesta lagi hálft ár talar loftslagsfólk í áratugum og árhundruðum – og það er skiljanlega erfiðara að fá pólitískt samþykki fyrir t.d. loftferðabanni það sem eftir lifir lífstíð okkar en bara „núna í sumar“ – neyðarástönd eru ekki endilega alltaf fullkomlega sambærileg). Ég hlustaði ekki á lagið hans Bono. Í einhverju amerísku blaði var grein um allar kórónaskáldsögurnar sem eru núna í gerjun. Og auðvitað hefur sennilega hver ein og einasta skapandi sál á jörðinni velt þessu fyrir sér – kórónalistaverkinu. Þau verða mörg – og verða margs konar. Sum verða tækifærismennska – sölupunktur. Önnur verða tilraunir til þess að setja heiminn í samhengi – misgóðar einsog gengur en stærstur hluti ærlegra lista er þetta, mettun og pot og tilgátur um raunveruleikann. Og svo verða bækurnar sem lifa – og þær falla líka í tvo hópa. Annars vegar meinstrím metsölubækur sem grípa einhvern tíðaranda – eldast kannski ekki endilega vel, eru að einhverju leytinu kits, væmnar, en sennilega ærlegar samt og vel gerðar, með heilum tón í gegn. Og svo verk sem eru meira krefjandi en eitthvað minna lesin (ansi mikið samt). Í sjálfu sér ræður tilviljun (og menningarpólitík) miklu um hvað lendir í hvaða flokki. Fyrir utan svo auðvitað bækurnar sem munu fjalla um eitthvað allt annað. Báðar tvær.