Fjallabaksleiðin

Hér sit ég á náttslopp í kósíbuxum og sýg upp í nefið og hnerra og get ekki annað, hef ekkert um þetta að segja. Ég er búinn að éta svo mikið af verkjalyfjum að það liggur við að ég sjái ekki á skjáinn. Get ekki legið í rúminu meira. Ég á litla jólaöl í ísskápnum sem ég er að treina mér. *** Hvar á ég að byrja? Ég geri þetta sjaldnast í réttri röð. Ég fór með pabba mínum, litla bróður og syni hans á Tottenham-Burnley. Það er orðið svolítið síðan – ætli leikurinn hafi ekki verið 7. des? Þetta var allavega mjög góður leikur og við (Hotspurs) unnum 5-0. Son skoraði alveg ótrúlegt mark – fékk boltann alveg við eigin vítateig, sólaði sig upp völlinn og dúndraði boltanum í mark. Við fórum svo í skoðunarferð um nýja völlinn daginn eftir – það var líka geggjað. *** Við Aram Nói fórum svo á Skálmaldartónleika í Reykjavík. Lokatónleika þeirrar sveitar – a.m.k. „í bili“. Blóðmör og Finntroll hituðu upp. Það var fremur fátt í húsinu þegar Blóðmör spiluðu en þeir eru hörkuband og skiluðu sínu mjög vel – minntu mig skyndilega svolítið á Bootlegs. Aram Nói sagðist hafa verið of feiminn til að headbanga en var kominn í stuð þegar við sáum Finntroll – eftir kvöldverð á víetnömskum veitingastað í pásunni á milli. Og hefur lýst því yfir að Finntroll sé komin hátt á lista yfir eftirlætishljómsveitir. Ég var ekki alveg jafn hrifinn. Gimmikkið er skemmtilegt og þetta er alltílagi músík – en ekkert meira – og mér finnst þeir blikna við hliðina á Skálmöld, sem eru melódískari og þéttari. Einfaldlega sjúklega þétt – eiginlega engu lagi líkt. Ég held ég hafi heldur aldrei tekið eftir því áður hvað sándið hjá Þráni, sem spilar megnið af sólógítarnum, er ótrúlega flott. Það eru ekki margir þungarokkarar sem spila á single coil gítara – þótt það séu nokkrir – og flestir eru með meira smooth sound en það er gritt í þessu hjá Þráni. Mér fannst svolítið fyndið í lokin þegar þeir voru að kveðja – og voru púaðir fyrir að ætla í pásu – að Björgvin maldaði í móinn og sagði að þeir þyrftu að fá að knúsa konurnar sínar, leika við börnin og mæta í vinnuna og svona. Sem er beisiklí allt sem rokkdraumurinn gengur – hefðinni samkvæmt – út á að forðast. Allt smáborgaralífið – launaþrældómurinn, white-picket fangelsið o.s.frv. Ekki þar fyrir að sennilega er minna um svona Mötley-rokklíferni núorðið. Það er jafnan sagt að konur haldi uppi menningarstarfsemi á norðurhveli jarðar – kulturtanten, menningarfrænkan, sem mætir á tónleika og upplestra og kaupir bækur, er sögð halda uppi heilu menningarstofnunum. En bæði Tottenhamleikurinn og Skálmaldartónleikarnir voru karlaviðburðir – þótt það væru konur á báðum voru karlar í miklum meirihluta. En auðvitað er þetta ekki það sem margir hugsa um þegar þeir hugsa um „menningu“. *** Ég horfði á bíómyndina Willow Creek – en hún var skrifuð og henni leikstýrt af Bobcat Goldthwaite, sem er frægastur fyrir að hafa leikið í Police Academy myndunum. Dan, vinur minn, sem er kvikmyndakall, mælti með að ég horfði líka á hana fyrst ég var að horfa á Blair Witch Project. Willow Creek er einmitt einsog Bobcat hafi horft á Blair Witch Project og ákveðið að laga bara misfellurnar í henni – hún er ótrúlega lík, uppbyggingin er sú sama (nema þetta er par, ekki þrímenningar, og þau eru að leita að Stórfóti en ekki Blair-norninni). En hún er líka betri. Það er betra að hafa par í þessu – beiskjan og ástin milli þeirra verður áþreifanlegri. Þá hendir hann inn einu atriði alveg í byrjuninni þar sem þau eru að fara inn í skóginn og rekast á mann – hann er sennilega starfsmaður leynilegs maríjúanaakurs í skóginum – sem rekur þau til baka með miklum þjósti og ógn. Hann kemur ekkert aftur fyrir en bara þetta litla atriði setur alla ógnina í skóginum í annað ljós – það er alltaf séns að maríjúanabændurnir séu að hræða þau. Endirinn – sem ég ætla ekki að hafa eftir – er síðan miklu betri. Endirinn á Blair var beinlínis lélegur en þessi er æði. *** Við Aram Nói fórum líka á Star Wars: Rise of Skywalker (ég geri alls konar með dóttur minni líka, ég lofa, en akkúrat þegar við vorum á Star Wars var hún á jólatónleikum með móður sinni). Hún tikkar í öll box og er auðvitað „léleg“ – en það eru líka allar Star Wars myndirnar „lélegar“, alveg einsog Rocky Horror Picture Show er „léleg“ og ýmislegt fleira sem manni finnst svo samt frábært. Söguþráðurinn er þvæla, sem fyrr, og samtölin stirðbusaleg – leikurinn í besta falli la-la. En það eru geislasverð og sprengingar og allur sjarminn er til staðar – Lando er með, Hans Óli og Lilja eru með, Logi er með, keisarinn er með, vélmennin eru með (og eitt nýtt m.a.s.) og Rey og Kylo Ren og allir hinir nýju. Stórkostleg mynd. Fimm stjörnu sápuópera sem tekur sig ekki of alvarlega (enda væri Star Wars fyrst ónýtt þegar samræðurnar væru orðnar vel skrifaðar og söguþráðurinn kæmi manni á óvart). Barnshjartað í mér sprakk næstum. *** Kvikmyndaklúbbur unga fólksins horfði á Space Balls. Vel að merkja áður en við fórum á Star Wars. Hún endist mjög vel og við veltumst um af hlátri. Söguþráðurinn í Space Balls er auðvitað líka þvæla en samtölin eru vel skrifuð. Þessi sena er t.d. óendanlega góð. Börnin skildu samt ekki alveg þetta vídjóspóludæmi. *** Við kláruðum Watchmenseríuna. Hún var frábær. Hvað situr eftir – ég veit ekki hvort mér þótti pólitíska greiningin eitthvað ægilega merkileg. Það eru margir að tala um hana sem pólitískt meistaraverk en sem greining er hún frekar fyrirsjáanleg. Hún var í sjálfu sér alveg rétt, held ég – svona sem lýsing á þráðum sem liggja og hafa legið um bandarískt samfélag – bara ekkert æðislega groundbreaking. Aðalleikkonan, Regina King, sem ég hef ekki séð áður er ótrúlega góð. Jeremy Irons er dásamlegur. Jean Smart líka. Lúkkið og stemningin eru geðveik. *** Ég horfði á eina og hálfa seríu af You Me Her. Þegar ég er á ferðalagi, sem ég er alltof mikið, þá horfi ég á vondar sjónvarpsseríur. Því ef ég horfi á eitthvað gott stöff er einsog ég sé að ræna því af Nödju. Við þurfum að horfa á svoleiðis saman. You Me Her fjallar um par á fertugsaldri sem er komið með leið hvort á öðru og finna spennuna aftur með því að bjóða ungri háskólastúdínu að ganga í sambandið með sér. Þetta er svona pólídæmi. Fyrstu þættirnir, þegar þau eru að opna sambandið, eru alveg svolítið áhugaverðir en þetta verður fljótt að algerum leiðindum, sem maður á samt erfitt með að slökkva á. Nadja var að lýsa fyrir mér Fortnite spilinu nokkrum dögum eftir að ég kom heim – að það væri ekkert í því, það væri svona sálarlaust gímald sem ýtti bara á alla réttu hnappana í börnum, einsog pavlovskum hundum, svo þeir gætu ekki hætt. You Me Her er svolítið svipað. Þetta er ævintýri fyrir lífsleitt fólk sem fær kikk út úr fantasíunni um að ríða út fyrir hjónabandið – en líka fantasíunni um að brjóta upp formið, fastalífið, að vera „villt“ og „frjáls“ (einsog þau ímynda sér að þau hafi verið þegar þau voru ung en voru í fæstum tilvikum þannig í raun og veru). Pólídæmið er síðan ekki nema lítill hluti þessa ævintýris – sem snýst ekki síst um frekar viðstöðulaust djamm (sem virðist ekki hafa neinar afleiðingar, annað en pólídæmið sem er alltaf alveg að fara að kosta þau eitthvað – þá geta þau verið hauslaus af drykkju og mollýnotkun kvöld eftir kvöld án þess að nokkur í kringum þau hvái eða þau verði þunn í meira en korter). Útkoman er fíknivekjandi en alveg epísk leiðindi og ég gat ekki gert upp við mig hvort ég þoldi persónurnar verr en handritshöfundana eða leikarana. Tónlistin í þáttunum er líka alveg óhuggulega leiðinleg. Ég ætla aldrei að horfa á meira af þessu rusli. *** Kvikmyndaklúbbur fullorðna fólksins horfði á suður-kóresku kvikmyndina 기생충 eða Meindýr/Parasite. Ég vissi ekkert um hana annað en að hún þykir líkleg til að hirða erlenda óskarinn í ár. Þetta er kolsvört kómedía um fátækt fólk og ríkt fólk, um blekkingar, ofbeldi, snobb, forréttindi, lífsbaráttuna – og einhver besta bíómynd sem ég hef séð lengi. Þarna er stéttagreiningin til dæmis mjög brútal og höfundur skirrist ekki undan því í eina einustu sekúndu að horfast í augu við afleiðingar stéttaskiptingar – þar sem ein fjölskyldan lifir í fullkomnum vellystingum en hin nánast í holræsunum. En hún er samt ekki þannig að maður haldi með neinum – hún er bara brútal. Og fyndin. Og brútal. Og hrikaleg. Maður grætur, hlær og gargar. Nadja segir að ég megi ekki segja of mikið af söguþræðinum og það er ábyggilega rétt. En horfið á þessa mynd. *** The Beautiful Poetry of Donald Trump er ljóðabók sem sett er saman af Robert Sears, sem er grínhöfundur af McSweeneys-kyni. Bókin sver sig í ætt frægrar bókar eftir Hart Seely, sem tók saman búta úr ræðum og viðtölum við Donald Rumsfeld, og birti sem ljóð. Sú ljóðabók var mjög góð – Rumsfeld talaði svolítið samhengislaust stundum, lét hugann reika, og átti það til að vilja raunverulega fílósófera, einsog í frægri ræðu um „the known knowns“ og „the known unknowns“ og „the unknown unknowns“. Mér finnst þetta ekki virka á Trump – þótt stöku ljóð sé skemmtilegt. Í fyrsta lagi eru textarnir miklu meira unnir en hjá Hart Seely. Hver einasta lína hjá Sears kemur úr ólíkri ræðu eða tweeti Trumps en Seely línuskipti bara fallegum hugsunum Rumsfelds. Þá setur Sears neðanmálsgreinar – 1 og 2 og 3 – á eftir hverri línu sem einfaldlega skemmir lúkkið, skemmir „the suspended disbelief“ svo maður getur aldrei notið þess að lesa textann sem ljóð, hann verður alltaf mjög augljóslega og áberandi brandari. Í öðru lagi er Trump bara ekki dreyminn hugsuður, einsog Rumsfeld, Trump beitir tungumálinu einsog sleggju og það er ekki heiglum hent að ætla að raða saman ofsanum í honum í áhugaverðan texta – Trump er áhugaverður í sínu eigin samhengi en hann þýðist ekki yfir á hið ljóðræna svið. *** Slæmi pabbi eftir David Walliams. Aram Nói valdi og við lásum saman þrjú. Við erum búin að lesa svona 5-6 bækur eftir Walliams og þær eru allar skemmtilegar – og áhugavert að hann er mikið til skiptis í einhvers konar woke-þjónkun (siðferðislegu barnauppeldi í gegnum bókmenntir) og að brjóta á einhverjum PC-lögmálum. Þannig er t.d. mjög mikið af óþolandi kvenpersónum í bókum hans en í þessari giftast tvær þeirra í lokin (og báðar teknar í sátt áður en yfir lýkur). Bókin fjallar um Frikka sem á einstæðan pabba sem var einu sinni kappakstursbílstjóri en missti svo fótinn í slysi og hefur ekki getað keyrt – þeir feðgar sökkva í mikla fátækt (en það er undantekningalítið fátækt fólk í forgrunni í bókum Walliams). Það endar með því að pabbinn tekur þátt í bankaráni og fer í fangelsi. Og svo þarf að leysa það einhvern veginn. Þetta er fyndin bók, svolítið langdregin kannski, og veitir innsýn í líf fólks sem á ekki nóg til hnífs og skeiðar. Öðruvísi innsýn en t.d. Sitji Guðs englar en mikilvæga engu að síður. Ég held að börnin mín – og ég sjálfur stundum – fatti ekki alltaf hvað það þýðir að fá ekki alltaf allt sem maður vill og kannski ekki einu sinni það sem maður þarf. *** Escaping the Delta: Robert Johnson and the Invention of the Blues eftir Elijah Wald. Ég er búinn að vera að lesa alls konar bækur um blús síðustu misseri og þær eru margar mjög góðar. Ég er eiginlega farinn að hallast að því að fáar bækur sem ég hef lesið hafi kennt mér meira um margbreytileika sjálfsmyndar og menningarsögu en þessar. Wald gengur út frá nokkrum staðreyndum. Í fyrsta lagi að blúsinn sem svart fólk hlustaði á á sínum tíma – á gullöld delta-blússins – hafi verið allt önnur músík en síðar varð vinsæl sem deltablús. Þetta er í sjálfu sér ekki umdeilt – Leroy Carr og Josh White voru aðalkarlarnir 1928 en 1958 voru það Robert Johnson og Son House, sem voru nánast óþekktir. Carr og White eru meira slikk – nútímalegri flytjendur, poppaðri, meiri skemmtikraftar. Son House og Johnson eru meiri listamenn, hrárri, „upprunalegri“ (með gæsalöppum) o.s.frv. Og það voru fyrst og fremst hvítir karlkyns hlustendur sem upphófu þá – en helstu hlustendur og plötukaupendur Carrs og Whites voru svartar konur (mikið af fyrstu blúsurunum voru líka konur – Mamie Smith, Bessie Smith, Ida Cox, Ma Rainey o.s.frv.). Þessi blústónlist – sem er ýmist kölluð köntríblús eða deltablús – var mikið til gleymd og grafin upp úr 1958, nema hjá fáeinum áhugamönnum. Rafmagnaður blús hafði að einhverju leyti komið í staðinn – hinir ólíku stílar Muddy Waters, John Lee Hooker og BB King – og svo auðvitað bara sálartónlist, R&B og eitt og annað fleira. Og þar kemur að annarri hugmynd Walds, sem er að deltablúsmenn hafi alls ekki gert neinn æðislegan greinarmun á því hvaða tónlistarstefnu þeir voru að spila. Það sem var tekið upp – af hljómplötufyrirtækjum en líka mikið af þjóðfræðingum – hafi verið köntríblúsefnið en líklega hafi flestir þessara köntríblúsara verið að leika allt milli himins og jarðar á sínum böllum (og þeir voru allir ball-listamenn – það er ekki fyrren í Carnegie hall, mörgum áratugum seinna, sem fólk sest niður til að hlusta á þessa tónlist í góðu tómi, deltablúsinn var dansmúsík). Sú sýn sem við höfum á þessa tónlist í dag er sýn þeirra sem kallaðir eru „blues revivalists“ – ungir hvítir karlar í Bandaríkjunum á sjöunda áratugnum. Og sú sýn hefði aldrei náð flugi ef þetta litla blúsæði hefði ekki smitast til Englands þar sem Eric Clapton, John Mayall, Bítlarnir og Rolling Stones fengu bóluna og tóku hana aftur með sér yfir hafið. Rolling Stones drógu Howling Wolf með sér í Ed Sullivan Show þegar allir voru búnir að gleyma honum. Paul McCartney hellti sér yfir fólk í Chicago fyrir að þekkja ekki Muddy Waters – sínar eigin stórstjörnur – og þá voru þeir búnir að liggja yfir þeim í Englandi árum saman. Rolling Stones sögðust bókstaflega bara vera í hljómsveit til að benda öðru fólki á þessa tónlist – mestmegnis rafmagnsblús en rafmagnsblús sem átti uppruna sinn í deltablúsnum. Og svo tóku flestir þessara tónlistarmanna upp lög eftir deltablúsarana (Wald bendir á að í fyrstu hafi þeir allir spilað lögin einsog þeir spiluðu sín eigin lög – með greddu og rafmagni og vælandi gítörum; en þegar á leið hafi þeir farið að skilja meira á milli, taka þau meira í orginalútsetningum). Og þessi hugmynd þeirra gengur auðvitað mikið til út frá þeirra eigin fagurfræði. Þeir sóttust í hið villta og brjálaða – sóttust frekar í brjálaða spámenn einsog Son House og andsetna menn einsog Skip James en prófessjónal og fjölhæfa, menntaða og færa blúsmenn einsog Leroy Carr eða Josh White. Margir þeirra blúsmanna sem náðu nýrri – eða sinni fyrstu – fótfestu á blues revival árunum höfðu ekki leikið þessa tónlist árum og áratugum saman. Sumir höfðu bara hætt – en sumir höfðu bara verið að leika aðra, meira slikk, músík árum saman. Og yfir það var þá bara dregin hula – það passaði ekki inn í söguna. Annar punktur sem Wald kemur með er að það hafi verið miklu meiri hvítur blús á sínum tíma og það sé bara rugl að skilja fólk einsog Gene Autry eða Jimmie Rodgers utan við blússöguna – og bendir líka á að bæði léku svartir tónlistarmenn oft með hvítum og í hvítum hljómsveitum, og öfugt, og svo spiluðu þessi bönd líka músík þvert á allar kynþáttalínur. Hins vegar voru það plötufyrirtækin sem röðuðu öllu niður á bása og tóku helst ekki upp nema heil svört bönd og heil hvít bönd og lög sem voru samin af réttum kynþætti. Þetta er auðvitað mjög tötsí umræðuefni – Amiri Baraka myndi taka tryllinginn ef hann hefði lesið þetta – en Wald fer vel í það og það er mjög erfitt að taka ekki mark á málflutningi hans. Enda einmitt menningarsagan og sjálfsmyndin miklu flóknari heldur en við göngum almennt út frá núorðið – á þessum sjálfsmyndaruppteknu tímum. *** Blues Breakers with Eric Clapton er sennilega frægasta „hvíta blúsplata“ allra tíma og síðasta platan sem Eric Clapton lék á áður en hann stofnaði Cream með Jack Bruce og Ginger Baker. Hún er oft kölluð „Beanoplatan“ af því að Clapton situr með teiknimyndasögublaðið Beano á kápumyndinni. Lögin eru flest blússtandardar og öll eru þau einhvern veginn útsett til þess að leggja áherslu á hæfileika Claptons. Gítarsándið var eitthvað sem gítarleikarar sjöunda áratugarins sátu víst yfir og grufluðu í einsog þeir frekast gátu – þetta er „breska blússándið“ – og leyndardómurinn er fyrst og fremst Les Paul gítar (þessi tiltekni, Beanogítarinn, hvarf af yfirborði jarðar fyrir löngu síðan – og er líklega einn dýrmætasti gítar á jarðríki) inn í fyrsta Marshall kombómagnarann, sem hefur æ síðan ekki verið kallaður annað en Marshall Bluesbreaker, og allt stillt í botn. Síðan er búið að gera milljón pedala til að ná þessu sándi – Bluesbreaker pedalar eru álíka íkonískir og Tubescreamer pedalar og Blues Driverar (sem er ekki það sama og Blues Breaker, vel að merkja) eða í seinni tíð Klon-pedalar. *** Við hjónin kláruðum líka Silicon Valley í gær. Mikið er það nú fín sería. Skemmtilegar persónur – óþolandi án þess að vera óþolandi, breyskar án þess að bresta. Og endaði vel. Það er víst alls ekki sjálfsagt. *** Gítarleikari vikunnar er þá auðvitað Eric Clapton. Lagið er All Your Love eftir Willie Dixon af Beanoplötunni. Þarna sjáiði líka Clapton með blaðið, mjög krúttlegur.

Af öllu því sem mér finnst leiðinlegt – sem er auðvitað mismikið eftir því hvernig ég er stemmdur, helst vil ég finnast sem allra fæst leiðinlegt – þá þykja mér „smekklegir gítarleikarar“ einna leiðinlegastir. Smekklegur gítarleikur er bara ekki skemmtilegur. Gítarleikur er páfuglasport fyrir alvöru metnaðarfulla montrassa sem vilja hafa hátt. Ef mann langar að vera smekklegur getur maður bara lært að spila á lútu, franskt horn eða eitthvað. Það eru til hljóðfæri sem henta smekklegu fólki mjög vel. Rafmagnsgítar er ekki eitt þessara hljóðfæra. Þetta verður stutt gítarblogg í dag. Ég er alltíeinu á kafi í nýrri bók og get varla hugsað um annað. Ég er í alvöru svo viðutan að ég gleymi að setja vatn í kaffikönnuna – tekst ekki að strengja saman fleiri en tvær hugsanir í samfellu utan bókarinnar. En ég lofaði að sýna ykkur Endemi með dálitlu overdrive-i. Ég fór og heimsótti pedalasmiðinn Ásgeir Helga Þrastarson á dögunum og fékk hjá honum alls kyns góðgæti til að prófa. Þar á meðal eru tveir grænir bjögunarfetlar – annar er tubescreamer en ég veit ekkert hvað hinn er. Hann er málaður einsog turtleskarl og er algert yndi. Það er á honum líka boost en ég er minna hrifinn af því þótt það gæti ábyggilega gert eitthvað gagn í hljómsveit. Ég er með báða grænu pedalana í gangi og EP boostið mitt og eitthvað allt of flókið reverb sem Ásgeir lánaði mér líka – en smíðaði ekki – og EQ pedal sem hann smíðaði og er nokkuð lúmskur. Lagið er bara eitthvað sullumbull – ég man ekki á hverju var kveikt í undirspilinu. Sennilega bara eq-inu og kannski reverbinu. A post shared by Eiríkur Örn (@eirikurorn) on Mar 17, 2019 at 8:39am PDT Af Endemi er það annars að frétta að ég þurfti að gefa honum annað settöpp – laga truss rodið og lækka aksjónið og intónera hann upp á nýtt. Ég held að það sé eðlilegt með svona nýsamsettan gítar. Strengirnir hoppa sumir aðeins upp úr söðlunum ef ég djöflast á þeim og ég hlakka til að fá nýju stöngina í Bigsby-ið sem ætti að laga þetta. *** Ég er mikið að spá í pedölum þessa dagana. Sem er ekki alveg nógu gott því ég er eins hvínandi blankur og maður verður. Ég seldi bæði reverbin mín og vantar nýtt – er með þetta flókna í láni frá Ásgeiri – og það er réttlætanlegt af því ég fékk auðvitað pening fyrir þau sem ég seldi. Sennilega kaupi ég Digitech Polara ef kreditkortið mitt þolir það. Annars langar mig líka í góðan klon pedal – kannski JHS Soul Food eða Mad Professor Sweet Honey. Mig langar í turtlespedalinn frá Ásgeiri og mig langar í Tubescreamer en ég er ekki alveg viss um að ég vilji þann sem Ásgeir gerði – hann er fantagóður en hann byrjar eiginlega á of mikilli bjögun fyrir mig. Þarf einhvern sem nær meiri low-gain blústónum. Ég á samt eftir að gera einhverjar tilraunir með hann, kannski er þetta í boði. Þá vantar mig líka einfaldan eq-pedal. Ásgeirs er frábær og ef ég ætti meiri pening myndi ég kaupa hann líka – en ég held að venjulegur Boss myndi gera mér meira gagn. Hreina rásin á Orange-magnaranum mínum er alveg eq-laus. Í bili er samt ósennilegt að ég hafi efni á öðru en reverbinu og kannski turtlespedalnum (ég hef ekki hugmynd um hvað hann kostar). *** Dick Dale dó í fyrradag og er augljóslega gítarleikari vikunnar. Hann veit ekkert hvað það þýðir að vera smekklegur. *** En vegna þess að ég gleymdi gítarleikara vikunnar í síðustu viku þá er tvöfaldur skammtur núna. Hún veit ekki heldur neitt um smekklegheit og er greinilega mjög grobbin (og má vera það, á að vera það). Þetta varð nú lengra en ég hélt það yrði.

Þetta eru nokkrir dyggir félagar í Norður Kóreska landhernum. Fáir dátar eru jafn agaðir eða búa yfir jafn tígulegri og fágaðri göngutækni. Margir þeirra eru vel að merkja ekki þeir heldur þær. Þau, þeir, þær handleika líka talsverðan sprengikraft, einsog sjá má á myndinni. *** Þetta er hins vegar tasmaníudjöfullinn. Hann er óagaður og býr yfir litlum þokka (en dálitlum sjarma samt) – hann er miklu nær því að vera einhvers konar náttúruafl. Það er hægt að nota hann sem vopn – einsog hermennina hér að ofan – en það er ekki hægt að ætlast til þess að hann þrammi í takt. *** Angus Young er í senn norður kóreskur hermaður og tasmaníudjöfull. Hann er fær um brjálæðislega agaðan og teknískt fullkominn gítarleik – en stundum er honum einfaldlega sigað á tónlistina með ekkert nema botnlaust kaosið sér til handargagns. Lykilriffið í Thunderstruck, opnunarlagi Razors Edge, er dæmi um hið fyrrnefnda. Þar má segja að hann krosspikki á einum streng (sem er mótsögn, vel að merkja) af dæmalausri fingrafimi. Hann plokkar hverja nótu – engin pull-off og engin hammer-ons. Laglínan er eitt af mörgum dæmum um kántríáhrif í lagasmíðum sveitarinnar. Undir þessu leikur Malcolm bróðir hans einhvern fallegasta einshljómsrytma frá því Bo Diddley samdi lagið um sjálfan sig um árið. *** Það er ótrúlega gaman að horfa bara á þá hreyfa sig. Malcolm dúar allur, Cliff púlsar, Angus snýst í hringi og þýtur um einsog það sé kviknað í honum og Brian belgir sig á meðan hinn nýráðni Chris Slade hamrar trommurnar af miklum móð. Þegar lagið er búið er Cliff líka alveg móður. Það eru fáar sveitir sem jafn rækilega breytast í tónlistina sem hún spilar – renna saman við hana. *** Chris trommar reyndar aftur fyrir hljómsveitina í dag – tók við af fyllibyttunni og dópistanum Phil Rudd þegar hann í annað sinn lagði líf sitt í rúst í hittifyrra. Og Chris er ekkert síðri en Phil (annað en Simon Wright sem spilaði megnið af níunda áratugnum og gat ekki trommað rokk frekar en Mathías Hemstock, einsog þeir eru nú ágætir í annað). *** Razors Edge er augljóst kombakk fyrir sveitina sem hefur ekki haldið tempói – ekki náð að kjarna sig sem skyldi – frá Back in Black. Líkt og fyrir Back in Black hefur hér orðið stór breyting í söngmálum – þótt ekki hafi verið skipt um söngvara er þetta í annað sinn í sögu sveitarinnar sem skipt er um textahöfund. Fyrst tók Brian auðvitað við af Bon en hér taka bræðurnir við af Brian – sem er hreinlega settur af. Þetta kom bæði til af því að hann er ekki góður textasmiður, oft hreinlega mjög vandræðalega lélegur, en líka af því Brian stóð í miðjum skilnaði – og raunar fær maður á tilfinninguna að sá skilnaður sé kjarninn í textanum við Moneytalks. The claim is on you
The sights are on me
So what do you do
That’s guaranteed
Hey little girl, you want it all
The furs, the diamonds, the painting on the wall
Come on, come on, love me for the money
Come on, come on, listen to the moneytalk *** Hann kærði sig víst heldur ekkert um að taka aftur við textakeflinu. Sagðist guðs lifandi feginn að vera hættur að þurfa að gera sig að fífli. *** Hvað sem því líður er áhugavert að veita því athygli að líkt og Back in Black hefst á vísun í þrumuveðrið – „I’m rolling thunder, pouring rain/  I’m coming on like a hurricane“ – sem myndlíking fyrir endurfæðinguna, rafurmagnið sem blæs þrótti í þennan Frankenstein riðstraums og jafnstraums, sjálfan lífgjafann – þá byrjar Thunderstruck (augljóslega) á sama máta, þar sem þruman er ákölluð í taktföstum og þungum regndansi. Thunder! Thunder! *** Það er líka áhugavert að harðgiftu gítarleikararnir Young & Young – sem nú eru þess utan báðir skrjáfaþurrir, eftir að Malcolm kom úr meðferð – semja eiginlega bara texta um fyllerí og uppáferðir. Sem er sennilega það sem áheyrendur þeirra vildu heyra. *** Angus er ekki alltaf besti sólógítarleikarinn – sólóin á plötunum er flest kompóneruð en hann eltir þau aldrei nema að hluta á tónleikum, sleppir sér frekar lausum og gerir … bara eitthvað, sýnist mér. Það er ekkert orð sem lýsir þessu betur en dýrslegt, eins klisjulegt og það nú er (sérstaklega þegar ég er búinn að segja það svona tuttugu sinnum). En auðvitað fer þetta líka eftir því hvað maður kallar „besti“ – hvað er best. Það er enginn gítarleikari, fyrr eða síðar, sem hefur spilað af jafn miklum sprengikrafti – og það eru fáir sem hitta mig jafn rækilega í hjartastað. Eða þú veist, hittir mig í loðinn og ljótan punginn.  Hér er eitt besta dæmið af Razors Edge (allra, allra bestu dæmin eru samt af live upptökum frá áttunda áratugnum – nánast hverri sem er – og sólóið í titillaginu er líka helsturlað, það er hér aðeins neðar). *** There’s fightin’ on the left
And marching on the right
Don’t look up in the sky
You’re gonna die of fright
Here comes the razor’s edge
You’re livin’ on the edge
Don’t know wrong from right
They’re breathin’ down you’re neck
You’re runnin’ out of lives
Here comes the razor’s edge *** Razors Edge er einn af bestu textum AC/DC frá upphafi – sem er ekki lítið sagt, því þótt Brian hafi ekki samið góðan texta í heilan áratug þegar hér er komið sögu þá er Back in Black mikið ljóðverk og sjöundi áratugurinn með Bon í fararbroddi náttúrulega dásemd. En það er eitthvað við þessa myndlíkingu hér – um rakvélarblaðið sem ég sé fyrir mér að maður eigi von á af himnum ofan, einsog guð ætli að sléttraka jarðkringluna. Lagið er líka með einhverjum austrænum áhrifum – það er talsvert mikið af svona smá snerti af hinu og þessu í lögum AC/DC, eiginlega alveg frá upphafi (t.d. sekkjapípurnar í It’s a Long Way to the Top) og verður meira á næstu plötum – köntrí, búgí, blús og rokk segir sig sjálft, en lírukassamúsík, þjóðlög og alls kyns heimstónlist koma meira á óvart. *** „Versti“ texti plötunnar kemur svo strax á eftir Razors Edge, einsog til að kolefnisjafna ljóðrænuna í Razors Edge (þeim finnst ekkert mjög auðvelt að taka sig alvarlega). Lagið Mistress for Christmas fjallar um núverandi forseta Bandaríkjanna og kvensemi hans. Í einhverjum skilningi er hann auðvitað alveg frábær, og lýsandi fyrir Donald, en líður líka fyrir hvað lagið sjálft er mikið jingle. I like female form, in minimum dress
Money to spend with a capital “S”
Get a date with the woman in red
Wanna be in heaven with three in a bed
He got it, I want it
They got it, I can’t have it
But I want it, but it don’t matter
She got it and I can’t get it
I want a mistress for Christmas *** Við fyrstu hlustun þótti mér sem seinni hluti plötunnar – b-hliðin – væri of latur, lögin hefðu mætt afgangi. En eftir því sem að ég rifjaði hann betur upp því betri finnst mér hann. Are You Ready, auðvitað, Got You By the Balls, Good Bye and Good Riddance to Bad Luck – þetta eru allt massalög þótt þau séu ekki Thunderstruck eða Razors Edge. Og boðar helvíti gott fyrir gjöfulan tíunda áratuginn. *** Og svo er hún kláruð á þessum strangheiðarlega blússrokkslagara – þetta gæti verið Mugisonlag. #ACDC

Ég hef lítið lesið síðustu daga – eða lesið hægt, bók um sögu blússins sem ég er hvergi nærri búinn með – en mikið horft og ekkert dokumenterað. Það eru margir póstar sem þarf að segja frá og ég ætti að gæta mín á að segja ekki of mikið um hvern og einn. Svo er reyndar líka merkilegt hvað þetta er fljótt að hverfa úr minninu. *** De kommer att drunkna i sina mödrars tårar eftir Johannes Anyuru. Hún fjallar um konu úr hliðarveruleika sem rankar við sér í miðri hryðjuverkaaðgerð. Í veruleikanum sem hún á heima í átti þessi aðgerð sér líka stað, þótt hún tæki ekki þátt í henni, og varð til þess að fasistar tóku völdin og múslimar urðu kúgaður og pyntaður minnihlutahópur með svipuðum aðferðum og í helförinni og/eða abu ghraib. Konan lifir aðgerðina af og endar á hæli og rithöfundur – Johannes Anyuru sjálfur? – fer reglulega og ræðir við hana um hennar sýn á lífið. Þetta er í senn sci-fi og harðkjarna raunsæi – sósíal-realísk bók sem samt einblínir á sálarlífið. Mjög góð og meðmælist innilega. Eini gallinn, fyrir mig, var einhver asnalegur kjánahrollur yfir vissum elementum í hliðarveruleikanum. Hann var því betri sem hann var realískari en eitthvað hallærislegur þegar farið var að tala um „sensogram“ (sem er Facebook með bara texta) og annað álíka dót í hliðarveruleikanum. Fullkominn óþarfi – passar ágætlega í annars konar bækur en reif mann alltaf upp úr þessari, svona einsog maður væri annað veifið staddur í einhverju Andrésblaði. *** Kláraði lokaseríuna í Orange is the new black kvöldið áður en við áttum að fara frá Hondúras (við lentum í afar dýrum vandræðum og lögðum ekki af stað heim fyrren degi seinna en við ætluðum). Eftirminnilegasta senan fyrir mig verður alltaf sú þegar Blanca ákveður að elta manninn sinn, sem hefur verið vísað úr landi, og flýgur til San Pedro Sula: Hvað ertu að gera hér, í morðhöfuðborg heimsins, þegar þú gætir verið hvar sem er annars staðar? spyr Diablo. Fyrir ástina, svarar Blanca. Ég átti hins vegar völ á því að taka ástina með mér frá San Pedro Sula og er mjög þakklátur fyrir það. Lokaserían var langdregin og það gerðist ekkert nýtt eða áhugavert í henni. Það var talsvert verið að strjúka súper-aðdáendunum og væmnast yfir því að þetta væri búið – sem var ábyggilega gott fyrir þá sem voru djúpt sokknir en minna fyrir okkur hin sem vorum farin að missa áhugann. Mér finnst líka bara almennt fleiri og fleiri svona seríur lenda í vandræðum með söguþráðinn – þetta er allt byggt í kringum einhverra narratífuhúkka og þegar þeim sleppir áttar maður sig á því að persónurnar eru, í allri sinni djúpu baksögu, voðalega keimlíkar – eða a.m.k. einsog þær hafi allar orðið til í sama think-tankinu sem mannað var fólki með mjög keimlíkan og þröngan bakgrunn (kannski ólíkan húðlit og kynhneigð en útskrifað úr sömu skólunum, með sömu gráðurnar) hafandi lesið sömu bækurnar). Áhugaverðast í lokaseríunni var útúrdúrinn – fangabúðir hælisleitenda og flóttamanna – en virkaði eiginlega bara fyrir þá karaktera sem við vorum búin að kynnast. Egypska kynfæralimlesta lesbían sem þaut inn í líf okkar og hvarf svo aftur markaði lítil spor í tilfinningalíf mitt – eða svona, bara einsog lítil frétt í blaði hefði gert. Mjög sorglegt en ég náði ekki að kynnast henni að ráði og kannski sérstaklega ekki vegna þess að höfundar reyndu að tvíhenda henni ofan í kokið á mér. Annars fínt. Ég er að kvarta meira en þetta átti skilið. *** Good Place – 3. sería. Eftirlífskómedía sem er skemmtileg meðan ég horfi á hana – kannski bara af því allir eru svo myndarlegir – en ég man ekki alveg um hvað þetta var. Fallegt fólk held ég, sem er dautt. Ted Danson alltaf flottur. *** Kvikmyndin US virkaði ágætlega. Fín hrollvekja. Svolítið einsog það væri búið fullmikið búið að túlka merkingu hennar ofan í áhorfendur – táknsagan aðeins of augljós, ég hefði viljað vinna meira af vinnunni sjálfur og að merkingin væri svolítið óljósari. Merking myndlíkingarinnar er annars sirka: Byltingin er að koma og ríkt forréttindafólk verður skorið milli eyrnanna og heimurinn ferst og sennilega er byltingarfólkið skítugt og ljótt og vont og hættulegt (einsog raunar líka í Tímakistunni, sem við börnin erum að lesa – bæði verk sem virðast hálfvegis með byltingunni í liði en sjá hana líka sem stjórnlaust eyðileggingarafl). Þetta birtist okkur sem zombísaga með því tvisti að zombíarnir eru doppelgangerar. Ég hélt hún væri meira artí. Var í þannig stellingum. Annað hvort meira Guillermo del Toro eða Romero – en þetta var meira bara svona Single White Female. Gæti algerlega orðið einhvers konar klassík en pródúksjónin er samt mjög meinstrím og hefði mátt vera vogaðri. *** Gítarnörd elska John Mayer. Þetta hefur mér skilist á poddköstum og youtubemyndböndum. Hann er með besta sándið, tæknilega flottastur, spilar og syngur af ofsalegri tilfinningu. Svo er hann líka mjög sætur. Ég hef nokkrum sinnum reynt að gefa þessu séns en aldrei fattað neitt. Þegar Josh Scott (pedalahönnuður; JHS) nefndi svo á youtubinu sínu að Continuum með John Mayer, frá 2006, hefði breytt gítarheiminum ákvað ég að gefa þessu séns. Þetta er í sjálfu sér fínasta popp. En sennilega ekkert fyrir mig. Það virðist ekki mega gefa út tónlist nema ofpródúsera hana svolítið hressilega. Og þótt gítarleikurinn sé að sönnu góður fer bara frekar lítið fyrir honum – nema kannski í Bold as Love koverinu. Það sem mér finnst skemmtilegt í gítarleik – það sem kveikir í mér – er stjórnleysið og hávaðinn. Þegar skepnunni er hleypt á skeið og reiðmaðurinn gerir sitt besta til að halda aftur af henni – missa ekki sjónar á bítinu og reyna svona sirkabát, en ekki alveg, að halda sig innan hins melódíska slóða. Þetta gera Charley Patton og Son House, þetta gera Hendrix og Stevie Ray, þetta gera Django og Wes – meira að segja Steve Vai og Eddie Van Halen gera þetta. John Mayer reynir aldrei á þolmörk þessa nornakústar, hvorki í lagasmíðum né spilamennsku, heldur er hann svolítið einsog … hérna … sko. Þegar ég var barn og unglingur lék ég oft tölvuleiki. Einhvern tíma uppgötvaði ég síðan svokölluð cheat. Ef maður hélt niðri fimm ólíkum tökkum í 10 sekúndur og ýtti svo á tvo aðra fékk maður endalaus líf og varð ódrepandi og gat vaðið í gegnum öll borðin. John Mayer er svolítið svoleiðis. Rífur í sig tölvuleikinn einsog alger meistari – án þess að vera meistari, án þess að taka nokkra áhættu. Þetta er einsog leiðinlegustu hliðar Claptons, nema leiðinlegra. Wonderful Tonight á fínna kókaíni. *** Ég horfði á Antman. Hún var held ég fín. Mest til að drepa tímann í flugvél. Minnir að mér hafi þótt hún ágæt. *** Ég horfði líka á Captain Marvel. Ég man að mér fannst hún betri en Antman. En um hvað var hún aftur? Einmitt já, hún hélt hún væri geimvera en var mannvera (spoiler alert, sorrí). Ætli mér hafi ekki þótt leikkonan góð líka, ég held það. Söguþræðirnir í þessum myndum renna svolítið saman fyrir mér. En ég fíla þær samt. Það þarf ekki allt að vera eftirminnilegt og það er ekki eini mælikvarðinn á gæði. *** Sideways. Gamall klassíker. Líka í flugvél. Ekki nógu woke, held ég, sennilega myndi því fólki finnast hún fullmikið normalísera eitthvað toxískt. Hún fjallar um tvo misheppnaða náunga. Annar á bágt með að leyfa fólki að elska sig af því hann hatar sig sjálfur svo mikið og hinn á bágt með að elska aðra, sennilega af því hann er of sjálfselskur. Þeir fara í ferðalag um vínekrur Kaliforníu til að velja vín í brúðkaup þess sjálfselska – sem hefur einnig hugsað sér að ríða mjög mikið á þessum lokametrum fyrir hnappheldu, og koma hinum vonlausa vini sínum upp á kvenmann. Bæði tekst í sjálfu sér en hefur alls konar neikvæðar afleiðingar. Þegar myndin var gerð hafði enginn vit á víni. Að hafa vit á víni – eða bjór eða ólífum eða súrdeigsbrauði eða öllu hinu – var eitthvað sem oflátungar höfðu. Það þótti mjög fyndið að heyra þessi merkikerti rífast um merlot. Þetta hefur breyst mjög mikið. Nú hafa allir skoðun á merlot – eða, flestir eru komnir í náttúruvín, held ég. Eru þau líka merlot? Ég er svo mikill oflátungar að ég er yfir þetta hafin – grobba mig beinlínis af því að kaupa bara vínflöskur út frá verðinu (ég er svona 2.500-3.000 króna flösku maður í ríkinu – fer hærra í fríhöfninni og geymi þær flöskur fyrir sérstök tilefni). Í alvöru er þetta samt bara af því ég hef ekki tíma til að vita allt og það eru of mörg vín í ríkinu. *** Once upon a time in Hollywood. Nú er hætt við að ég verði ofsalega margorður en ég ætla að standast það. Þetta er besta mynd Quentins Tarantino frá Pulp Fiction – eða í það minnsta Kill Bill – og hugsanlega sú sem höfðaði mest til mín. Ég er orðinn rosalega þreyttur á sögum sem draga mig áfram á plottpunktum og vendingum – þessu netflix-heilkenni, keppninni um athygli okkar, þetta horfðu á mig horfðu á mig horfðu á mig – og var eiginlega bara mjög þakklátur fyrir að fá svona sögu þar eru engir eiginlegir plottpunktar fyrren í lokin. Fyrstu tveir og hálfi tíminn eru bara einsog ljóð úr kvikmyndaminnum og fegurðarblæti – svo kemur ofsalegt þriggja mínútna kaþarsis. Knús og kómedí í lokin. Ég lenti í stuttri rimmu um myndina á Facebook – við Gunnar Smára. Hann tók woke-afstöðuna og las í þetta kvenhatur, barnaskap og hægrimennsku – kvað meira að segja upp Reagan og sagði myndina andsnúna hippum. Gekk meira að segja svo langt að segjast ekki vita „hvers kyns fólk Manson og hans lið var“ – það væri kannski bara búið að demónísera þau svona. Smári er yfirleitt mjög læs á stórsöguna, þótt hann eigi til að missa sjónar á díteilum og mikilvægum undantekningum, en eitthvað held ég hann hafi misst úr nokkra kafla í menningarsögunni þegar hann er farinn að lesa Reaganisma út úr höfundarverki Quentin Tarantino og einfalda hippa úr Manson og kompaní. Nema bara veröldin sé öll komin á hvolf. Annars er það vel að merkja alveg satt að það er ýmislegt misfagurt í myndinni og sjónarhornið og karakterarnir eru ekki endilega neitt æðislega réttlát – þetta er mynd um misheppnað en fallegt fólk og sjónarhornið er á tíma sem voru misheppnaðir en fallegir. Einsog allt fólk og allir tímar eru misheppnuð og falleg strax og maður stígur upp úr eigin skinhelgi og sér það í perspektífi. Þetta lærði ég af hippanum Allen Ginsberg (raunar mætti segja að Howl/Ýlfur Ginsbergs sé svipað byggt og af álíka fetisjisma fyrir eigin sögu – Ýlfur fjallar líka um gallað og ljótt fólk sem er fallegt og heilagt). Það má reyndar lesa eitthvað í söguna um samtímann – ég segi það alls ekki – og það er ekki allt einhver dýrðarsöngur um (móralska) vinstrimenn. Ég held það sé ekki tilviljun að woke-drottningin Lena Dunham er látin tilheyra Mansongenginu. Og það er ekki tilviljun að þau halda ræður um skemmtanabransann – sem hafi gert þau að morðingjum, spillt þeim. Móralska krafan sem hangir yfir Hollywood – sem er ásamt tölvuleikjahönnuðum og tónlistarmönnum kennt um að búa til siðleysingja, morðingja, sjálfsmorðingja, aumingja, úrhrök og svo framvegis – er þrúgandi og Tarantino hefur ábyggilega fengið kaþarsis út úr því að slátra henni bara svona metaforískt. Og það má alveg halda því til haga að þangað til á allra síðustu árum kom þessi siðsemiskrafa ekki síst frá hægri – og a.m.k. ekki vestræna vinstrinu – og náði þá hápunkti sínum hjá áðurnefndum Reagan og hans ágætu frú, Nancy.  Jú og Tipper Gore líka – ef við viljum kalla hana „vinstri“ þá er vinstrið ekki alveg saklaust af þessu heldur. *** Continuum gengur hér í bakgrunninum. Þetta er nú soldið næs þótt þetta sé gelt. Svo það sé sagt. Ég er náttúrulega á rétta aldrinum fyrir adult contemporary (sem ég hafði annars dellu fyrir þegar ég rétt skriðinn yfir tvítugt). Hann mætti nú samt syngja af aðeins minni tilfinningu stundum, hann John. Það er ekki hægt að ná neinum toppum ef maður byrjar alltaf í botni. En hann getur líklega ekkert gert að því að vera svona rosalega tilfinningasamur maðurinn. *** Ég fór á Bossa Nova tónleika í Edinborg. Það var líka eins gott – missti af Salóme Katrínu á Tjöruhúsinu og mun missa af austurrísku sveitinni Fräulein Hona á Húsinu á laugardag (erum að fara í Flatey með gjafakort til að fagna 12 ára brúðkaupsafmæli). Ef ég hefði misst af öllum þremur hefði ég orðið mjög leiður. Ife Tolentino og Óskar Guðjónsson léku aðallega lög eftir – eða í útsetningu – Joao Gilberto. Þetta var bæði skemmtilegt og fróðlegt. Bossa Nova er í grunninn samba-taktar spilaðir á klassískan gítar – endurframleiðsla á nístandi toppum ásláttarhljóðfæra á hljóðfæri sem hefur enga toppa, er náttúrulega kompressað, ljúft og tamið. Hitinn og þunginn hvíldi á Ife á gítarnum allan tímann – hann söng líka, í þessum sérstaka söngstíl sem á uppruna sinn í einhverju héraði í Brasilíu sem ég man ekki hvað heitir, og var tekinn upp í Bossa Nova (sem þýðir bara „nýbylgja“, vel að merkja). Óskar leikur sér að þessu – að vísu var hann stundum aðeins of mikið á sjálfstýringu, en það er helvíti mikið á spunasólóista lagt að halda 100% einbeitingu allan tímann. Meira að segja Hendrix datt öðru hverju úr zóninu. Ég tala nú ekki um þegar menn eru hangandi í bíl allan daginn milli gigga og spila á hverju kvöldi. Hann átti líka geggjaða spretti og var auðvitað Óskar Guðjónsson alla tónleikana, og það leika ekki margir eftir, og ég er ekki að segja að þetta hafi ekki verið frábært! *** Ég hlustaði á podcast-viðtal við Vanessu Place, ljóðskáld sem skrifaði bók sem er í grunninn ekkert annað en sægur af nauðgunarbröndurum aðallega frá sjónarhóli gerenda. Einsog þið getið kannski ímyndað ykkur tók samtíminn bókinni ekki alveg fagnandi og hún var auðvitað afboðuð og fær sjaldan boð um upplestra eða annað í bókmenntakreðsunum í Bandaríkjunum. Hún var að vísu alltaf umdeild og var a.m.k. búið að hálfafboða hana fyrir að tísta allri Gone with the Wind, orðrétt, á twitter. Það þótti mjög ljót endurvinnsla á rasískri bók en vakti aðallega athygli og úlfúð sem hálfgerð framhaldsathygli og framhaldsúlfúð í óveðrinu þegar Kenneth Goldsmith – postuli „uncreative writing“ og fundinna texta – las upp krufningarskýrslu Michael Browns á uppákomu í Bandaríkjunum fyrir nokkrum árum. Þá var Vanessa afboðuð eiginlega bara af því fólkið var hvort eð er með kvíslarnar á lofti og hún þvældist fyrir þeim á leiðinni heim. Rape Jokes hefur verið í Amazonkörfunni minni um nokkra hríð en ég hef ekki keypt hana enn – en hef heyrt Vanessu lesa næstum alla bókina á netinu. Þetta er fyndið og alls ekki fyndið og hrikalegt og allt í senn. Merkingarlítið sem stakir brandarar en nær einhverjum skriðþunga svona hver á fætur öðrum í deadpan flutningi innanum fólk sem veit ekkert hvernig það á að bregðast við. Annars er hún líka umdeild fyrir fræðistörf sín. Hún er lögfræðingur og raunar lögmaður – ver verstu skítseyðin, fólk sem er sakað um nær ólýsanlega ljóta glæpi – og hefur skrifað bók þeim og sér til varnar. Þá bók hef ég lesið og man kannski helst eftir því sem hún skrifaði um DNA-rannsóknir í glæpamálum og oftrú okkar á þá annars ágætu tækni. Jú og almennt um takmarkanir laganna og hvað við eigum erfitt með að sætta okkur við að lögin skuli ekki leysa öll vandamál, að réttlætið sé hreinlega ekki alltaf í boði. Mér var reyndar bent á hvað þetta viðtal væri hræðilega pródúserað. Þetta er símaviðtal á einhverju heimapoddkasti og gaurinn sem tekur það er með meira agenda en Vanessa, sem er kúl. Annars er svo mikið af ljóðapoddköstunum sem ég hef hlustað á svo brjálæðislega lo-fi – bara eitthvað fólk með iphone á milli sín í klukkutíma – að ég tek ekki eftir svona lengur. *** Við Aino lásum Hvernig á að passa afa eftir Jean Reagan. Hún fjallar um strák sem passar afa sinn meðan foreldrar hans fara út. Er eins konar leiðarvísir. Textinn er skrítinn, ég átta mig ekki á því hvort bókin er illa þýdd eða bara illa skrifuð, en þetta er ruglingslegt. Aino finnst hún samt skemmtileg. Verksmiðjulegar teikningar. Við lásum líka Það er tígrisdýr í garðinum eftir Lizzy Stewart. Hún er nú ekki illa þýdd! Enda amma Ainoar Magneu og hálfnafna, Herdís Magnea, sem þýddi og hún kastar sko ekki til hendinni. Bókin fjallar um stelpu sem leiðist heima hjá ömmu sinni (sem er held ég undarlegur og ókunnur veruleiki fyrir Aino og ömmu hennar) og er send út í garð á þeirri forsendu að þar sé tígrisdýr, ísbjörn og ýmislegt fleira ævintýralegt. Stelpan er vantrúuð á þetta en fer samt og auðvitað stendur þetta allt heima. Mjög skemmtileg bók og fallegar teikningar. *** Það er kannski ekki beinlínis menningarviðburður en ég gekk í fangið á einu uppáhalds ljóðskáldinu mínu á dögunum, hinum suður-kóreska Ko Un. Það var eiginlega alveg fáránlegt. Ko Un var einn allra líklegasti kandídatinn til þess að fá nóbelsverðlaun þar til hann lenti í einhverjum áreitniskandal sem ég kann ekki mikið um – en held hafi verið mínímal – og svo þegar akademían lenti sjálf í epískum áreitnisskandal – fremur maxímal – þá dó sú von held ég alveg. Ko Un er samt alltaf og verður eitt allra besta skáld samtímans – ég held að enginn tali jafn sterkt til mín. Og svo bara birtist hann hérna – einsog hver annar Alexander Skarsgård (sem Andri Snær dró mig einu sinni út í bjór með á Tjöruhúsinu). Ég var lasinn heima og fékk skilaboð frá kunningja mínum á Flateyri, Eyþóri Jóvinssyni, sem sagði Ko Un hafa rambað inn í bókabúðina sína. Í svona fimm mínútur sat ég bara og velti því fyrir mér hvort ég ætti að gera eitthvað. Hvort ég væri of gamall til að láta einsog ég væri fimmtán ára, árið væri 1965 og Ko Un væri John Lennon. Átti ég að fara á áritunarveiðar? Var ég of kúl fyrir það? Var kannski ekkert lúðalegra en að vera of kúl fyrir áritunarveiðar þegar maður veit af átrúnaðargoði á næstu slóðum? Á endanum ákvað ég að ég gæti ekki minna gert en farið úr húsi og náð í bækurnar mínar ef ég skyldi fá tækifæri til að biðja um áritun. Ég hjólaði niður á kontór, náði í þær upp í hillu og þegar ég kom út aftur var Ko Un og fjölskylda hans fyrsta fólkið sem ég sá. Hann tók mér vel og áritaði bækurnar og þau sögðu mér aðeins af ferðum sínum og að þau væru að vonast til að það yrði einhver viðburður í Reykjavík þann 23. ágúst en strandaði á einhverju, sem ég áttaði mig ekki á hvað ætti að vera. Svo þakkaði ég bara fyrir mig af öllum innileik og lét mig hverfa. Ég er ekki viss um að maður græði neitt á því að kynnast átrúnaðargoðum sínum – það er kannski bara til að gera út af við galdurinn. Hluti af mér er svo auðvitað á því að ég hefði bara átt að elta hann út á enda veraldar, sitja við fótskör hans og nema eilífðarvísindin. En það verður ekki sleppt og haldið og sennilega hefði fjölskyldunni hans bara þótt það vandræðalegt. *** Gítarleikari vikunnar er John Mayer. Ég reyndi að finna eitthvað live og svolítið hrátt en hann verður bara ekkert hrárri en þetta. Samt mjög góður – og auðvitað frábært lag.

Auk þess að vera á þremur samfélagsmiðlum og skrifa blogg held ég fýsíska dagbók. Svo er ég auðvitað með nokkrar bækur í smíðum á hverjum gefnum tíma – svo ég geti gripið í þá sem ég er best stemmdur fyrir. Stundum líður mér í þessum skrifofsa öllum saman einsog manni sem hrapar til jarðar og baðar út öngunum í von um að fljúga. Baðar út öngunum á sex-sjö vígstöðvum samtímis. Með því á ég ekki við að mér finnist ég ekki kunna að skrifa – mér finnst ég satt að segja kunna fátt annað – en það er ekki víst það geri mikið gagn þegar maður er í frjálsu falli. En stundum flýgur maður samt. Og ekki hef ég skollið á jörðinni enn. En það var ekki það sem ég ætlaði að segja. Yfirleitt skrifa ég mjög stutt í fýsísku dagbókina – á löngu tímabili voru þetta bara hraðritaðir listar yfir það sem ég ætlaði að gera, óskiljanlegar glósur og alls kyns hrat, innkaupalistar, þyngdartölur, hlaupnir kílómetrar, hvað var í matinn o.s.frv. Eitthvað til að markera tímann og tilvist mína. Á enn lengri tímabilum hef ég enga dagbók haldið. Fyrir fáeinum vikum síðan tók ég mig taki og ákvað að sýna dagbókinni meiri virðingu. Að skrifa til dæmis þannig að ég skilji það sjálfur viku síðar. Rithöndin mín getur orðið alveg hrikaleg og þegar ég hraðrita fyrir sjálfan mig skrifa ég alltaf „færri og færri orð“ – því hver hefur nokkuð við persónufornöfn að gera? Hvað þá sérnöfn? Setning þarf ekki  bæði sagnir  og nafnorð – það er bara bruðl. Ef eitthvað er óþolandi og maður þarf að létta á sér er best að henda bara í eitt vel valið „andskotinn“ – ef maður man ekki hvað það var sem kallaði fram viðbrögðin var það sennilega ekkert merkilegt hvort eð var. En nú skrifa ég sem sagt eitthvað aðeins meðvitaðra og jafnvel úthugsaðra í þessa bók. Það er ekki endilega að þetta sé efni sem „eigi ekki erindi“ við neinn annan – þótt það komi fyrir – og sömuleiðis er dagbókin ekki full af efni sem „gæti misboðið“ einhverjum, þótt það komi líka fyrir og manni sé hollt að eiga stað fyrir þær hugsanir sínar sem eru óþægilegar. Ef maður kemur þeim hugsunum hvergi fyrir er hætt við að það komi drep í þær og fyrr en varir situr maður uppi með þær einsog rotnandi lík í stofunni. Ég nenni nú samt sjaldnast að röfla við sjálfan mig þannig. Ég er ekki alltaf glaður í dagbókina mína en ég er sjaldan beiskur. Mest eru þetta einhverjir heimspekilegir þankar – stundum eitthvað sem mér finnst of sjálfsagt eða banalt til að segja við aðra, stundum eitthvað sem ég veit ekki alveg hvert er að fara með en þarf að orða. En nú á laugardaginn lýsti ég deginum áður. Þetta var mjög góður dagur. Við Nadja fórum til Stokkhólms og gistum í svítu á Hotel Gamla Stan í boði foreldra minna, sem gáfu okkur þetta í jólagjöf. Við fórum líka út að borða á asískan veitingastað sem heitir MoonCake (og fær okkar bestu meðmæli) og eyddum morðfé. Spjölluðum meira að segja við fólkið á næsta borði – einsog það væri hreint enginn faraldur. Þegar máltíðinni lauk var allt lokað – í Svíþjóð lokar allt 20.30 – og Nadja vildi fara í göngutúr en mig langaði að fara að horfa á sjónvarpið. Ég veit ekki hvers vegna ég beit þetta í mig. Við eigum sjónvarp en það er ekki tengt línulegri dagskrá – bara notað í tölvuleiki og Netflix – og mig langaði svo að horfa á línulegt föstudagssjónvarp. Svo var mér líka mál á klósettið svo við frestuðum göngutúrnum fram á morgun og fórum upp á hótel (þar sem okkar beið líka kampavínsflaska). Það fyrsta sem ég gerði þegar ég kom inn var að finna fjarstýringuna – hlut sem þrátt fyrir miklar hótellegur síðustu ár ég snerti afar sjaldan – og kveikja á sjónvarpinu. Það var stillt á einhverja útlenska sjónvarpsstöð svo ég smellti bara þar til ríkissjónvarpið birtist – man ekki hvort það var rás 1 eða 2. Við okkur blasti spjallþáttur – tveir karlmenn á skjánum, annar bakvið „spyrilsborð“ og hinn í sófa. Veckans Ord med Kristian Luuk . Þáttarstjórnandinn spyr gest sinn, sem ku „sérfræðingur“, hver sé skítugasti hluturinn í hverju hótelherbergi. „Það er ekki spurning“, svarar gesturinn. „Það er sjónvarpsfjarstýringin. Hún er viðbjóðsleg gerlagildra. Ég myndi heldur drekka úr klósettskálinni en snerta fjarstýringuna.“ Orð vikunnar var „hótel“ og þátturinn var mjög skemmtilegur. Þar kom meðal annars fram að elsta hótel í heimi var standsett árið 705 í Japan og hefur verið í rekstri sömu fjölskyldunnar í 52 kynslóðir. Þetta skrifaði ég í dagbókina mína og væri svo sem ekki í frásögur færandi nema vegna þess að næstu klukkustundirnar greip mig kunnugleg tilfinning sem ég skildi samt ekki alveg. Mig langaði að kíkja í dagbókina, líta aftur á þessa sögu. Fyrst hélt ég að ég hefði gleymt að skrifa eitthvað eða gert einhver mistök sem ég áttaði mig ekki alveg á. En svo rann það upp fyrir mér. Mér fannst þessi saga um fjarstýringuna svo sniðug sjálfum að ég var að athuga hvort ég hefði ekki fengið einhver læk. En það var alveg sama hvað ég kíkti oft – ég fékk engin læk. Ekki einu sinni komment. *** Plata vikunnar er I Ain’t No Bad Gal með Memphis Minnie, sem er án nokkurs vafa frægust þeirra blúskvenna sem léku á gítar á fyrri hluta 20. aldar – nær allar stórstjörnur blússins af kvenkyni voru fyrst og fremst söngkonur, en Minnie var líka frumkvöðull í gítarleik. Á þessari plötu er hún á tindinum – þroskaður listamaður, ennþá grittý, en með alla færnina og þokkann og öryggið. Minnie fæddist árið 1894* og hét þá Lizzie Douglas – var kölluð „Kid“ af fjölskyldunni. Hún var reyndar alls ekki frá Memphis en flutti þangað þegar hún flúði að heiman 13 ára gömul, tveimur árum eftir að hún eignaðist sinn fyrsta gítar. Þar lék hún á götunum og á einhverju tímabili – vonandi aðeins síðar – hafði hún aukatekjur af vændi. Fyrsti eiginmaður hennar var Casey Bill Weldon úr Memphis Jug Band og þótt hann komi lítið við sögu í ferli hennar annars er talið að hann hafi verið hennar helsti kennari á fyrri hluta þrítugsaldurs – þegar Minnie var að verða Minnie. Nafnið fékk hún eftir að hún tók saman við Kansas Joe McCoy – einsog ég las söguna einhvers staðar var það plötuútgefandi sem fannst það hljóma vel saman, Kansas Joe og Memphis Minnie. Joe söng mörg af lögunum sem þau léku saman en hún sá um flóknari hluta undirspilsins. Þau slógu í gegn með Bumble Bee árið 1929, þegar Minnie var 33 ára, og áttu marga slagara á næstu 6 árum áður en þau skildu 1935. Að því er segir á plötuumslagi þessu – í ágætri ritgerð Petes Welding – átti Kansas Joe erfitt með að þola hversu miklu meiri vinsælda og virðingar Minnie naut. Sama ár kynntist hún öðrum Joe – Ernest „Little Son Joe“ Lawler – sem varð þriðji eiginmaður hennar og skráður höfundur allra laganna á I Ain’t No Bad Gal (það er þó talið nokkuð víst að hún hafi samið megnið af þessu sjálf). Platan er tekin upp í maí og desember 1941 – Minnie er fíníseraðri en hún var áður, upptökurnar eru betri, en hún er ekki orðin alveg jafn „borgarleg“ og hún varð seinna. Það er enn í þessu passlega mikill sveitabragur. Í seinni upptökunni leikur Minnie á rafmagnsgítar – að ég held í fyrsta skipti á upptöku. Platan er fyrst gefin út 1988 en ríflega helmingur laganna hafði komið út í einhverri mynd áður. Allra frægast þar á meðal er Me and My Chauffeur Blues. Won’t you be my chauffeur
Won’t you be my chauffeur
I wants him to drive me
I wants him to drive me downtown
Yes he drives so easy, I can’t turn him down
But I don’t want him
But I don’t want him
To be ridin’ these girls
To be ridin’ these girls around
So I’m gonna steal me a pistol, shoot my chauffeur down Þetta er af kassagítarhliðinni – en það er hin hliðin sem ég held meira upp á. Þar leikur Lawler enn á kassagítar en Minnie er með rafmagnsgítarinn og tekur þátt í að leggja grunninn að Chicago-blúsnum. Hún plokkar og hendir í sólólínur en Lawler tekur bassalínur og strömmar. Svo tekur hún ofsalega fínt sóló – og hrópar og æpir á meðan „Play it! Play it for me, boy!“ og er væntanlega að tala við Joe í undirspilinu (eða gítarinn sinn?) Hann á allavega ekki þetta sóló – en hann á sólóið í næsta lagi á plötunni, titillaginu, sem er reyndar líka mjög gott (en allt öðruvísi). *** * Mikið af þessum ártölum orka tvímælis – fer eftir því hvaða heimild maður treystir. Ég leyfi mér að fara bara eftir upplýsingunum á plötuumslaginu þar sem þær eru til staðar. Wikipedia segir t.d. að þau Lawlers hafi ekki byrjað saman fyrren 1938. Ég á líka einhvers staðar hérna ævisögu hennar í bókarformi en hún er bara hálflesin af því hún var svo leiðinleg – og um svo margt annað en hana, endalausar upptalningar á fólki. Minnir mig. Ég kannski lít á hana aftur – það er alveg hugsanlegt að ég hafi bara verið þreyttur og gramur þegar ég las hana.

Ég las  Ljóð um hold og frjósemi þess úr Óratorrek á Catalínu í gær. Ég las það upp fyrir útvarp í vikunni og fannst ég uppgötva að það væri betra í upplestri en ég hafði ímyndað mér. Í gær var ég svo næstum hættur við. Fyrstu ljóðin sem voru lesin í gær fjölluðu mikið til um kvenmannslíkamann og mér fannst kannski ekki á það bætandi. En ég er ánægður að ég lét af því verða. Sennilega fær fólk bara aldrei nóg af kvenmannslíkamanum. *** Það var ekkert ort um karlmannslíkamann á sviðinu í gær. Að vísu var Óskar Árni með ljóð um neglur karla og kvenna – neglur skálda. En ég held ég hafi varla heyrt minnst á limi í gær. Eða eistu. *** Ég hlýt samt að eiga einhver ljóð um karlmannslíkamann. Um tilveru karlmannsins í líkama sínum. Um hvað það þýðir að líkamna sem karlmaður. Sennilega eru samt flest holdljóðin mín um líkamann almennt – líkama manneskjunnar, dauðann, lostann, hungrið og það allt saman. *** Fyrirmennskun . Er það gott orð fyrir gentrification? Ég nenni ekki enn öðru -væðing orði. *** Fyrirmennskun Kópavogsbæjar hófst sem sagt í gær þegar 101 Reykjavík gerði innrás á Café Catalínu. Ungir, fátækir listamenn blandast drykkfelldu úthverfafólki. Það er uppskriftin að fyrsta og mest spennandi skrefi allrar fyrirmennskunar. Og það skref getur enst lengi – það þarf ekki nauðsynlega að breytast í lifandi helvíti markaðssamfélagsins (einsog 101, Prenzlauer Berg eða önnur hverfi sem hafa klárað sinn fyrirmennskunarferil). Þar þarf ekki allt að verða hreint og fínt og dýrt. Það getur haldið áfram að vera skítugt, sjúskað og heiðarlegt. *** En það þarf að viðhalda stiginu. Þarf að halda orkunni gangandi og í skefjum. Hamraborgin hentar af mörgum ástæðum – maður er enga stund að fara þangað og strætósamgöngur eru góðar úr miðbænum. Það þarf ekki að slást við skipulagsyfirvöld – það má reka bari þarna, þetta er „miðbær“. Sennilega væri meira að segja hægt að fá borgaryfirvöld (var það ekki Kópavogur sem tók upp borgarheitið?) til að leggja alls kyns grósku lið. *** Borgaryfirvöld í Reykjavík eru líka sjálf á lokastigi fyrirmennskunnar. Jakkafatahippsterar nærðir á lífrænt ræktuðu og sojalattéum. Þau eru post-world einsog borgin sjálf; hafa gleymt sjúskinu, misst kontakt við drulluna. Þau vilja ekki styðja listina eða stoppa hana, þau vilja bara vera hún sjálf. Vera rokkstjörnuborgarstjórar. Myndlistarstjörnuborgarstjórar. Skáldborgarstjórar. En það gengur ekki upp án þess að svipta listina lífsblóði sínu. Borgarstjórar eiga að vera óviljugir samstarfsmenn gróskunnar – grámenni sem standa í bakgrunni í von um að fá hið minnsta litsmit af trylltri æskunni. Ekki þrumuþjófar eða gjörningameistarar. *** Listin þarf ekki að vera í andstöðu við allt yfirvald – þótt hún sé það oft – en hún verður að geta lifað án beins stuðnings við það. *** Það er ekki víst að það séu spennandi tímar í væntum í Hamraborginni. En það er óhemju pótensjall, alveg trylltur. ***

Ferill AC/DC spannar eitthvert mesta siðspillingartímabil 20. aldarinnar. Þegar hann hefst árið 1974 er til þess að gera nýbúið að opna flóðgáttir kynlífs, eiturlyfja, áfengis og myrkra húsasunda og þær standa einfaldlega galopnar út öldina – utangarðsmenningin ryður sér rúms í öllum hverfum. Unglingar eru fullari en áður, fólkið lauslátara og fríkin markera sér svæði miðsvæðis í tilverunni. Með Stiff Upper Lip kveðja AC/DC þessa gullöld og allan hennar harm og hefja aðlögunargönguna löngu inn í öryggiskröfur 21. aldarinnar – safe space andans og holdsins, með sínum reykingabönnum, öryggisbeltum og kúltíveruðum kraftbjórum. Það er ekkert að óttast lengur. *** Stiff Upper Lip er líka síðasta verulega góða plata sveitarinnar. Að minnsta kosti fram til þessa (það hefur enn ekkert verið gefið upp um hvort þeir séu hættir, þótt sveitin sé að sönnu löskuð). Það er rosalega mikil sing-along stemning í þessu, viðlögin eru endurtekin ad deliriam og platan þéttsetin mögulegum smáskífulögum. Þrjú voru gefin út, en auk titillagsins voru það Safe in New York City og Satelite Blues (sem er alls ekki eitt af mínum eftirlætis – ég hefði miklu frekar hent í lírukassarokksmellinn Can’t Stand Still, sem fékk ekki einu sinni að vera með í liveprógraminu – eða Damned). *** I warn you ladies, I shoot from the hip, I was born with a stiff … stiff upper lip syngur Brian út um glottið á sér í titillaginu á meðan Angus hristir mjaðmirnar og kinkar kolli svo þessi sperrtasta efrivör í bransanum dúar undan. Dónaskapurinn ríður húsum, röftum og öðru sem verður á vegi hans – einsog fyrr. *** Kannski er Stiff Upper Lip Bonaðasta Brianplatan. *** Ári eftir að platan kom út var Safe in New York City sett á lista Clear Channel yfir lög sem innihéldu „vafasaman texta“. Þetta var i kjölfar árásanna á Tvíburaturnanna (en sveitin átti fyrir sex önnur lög á listanum sem höfðu ekkert með New York að gera). Sem er auðvitað skrítið. Ætli New York búar hefðu ekki einmitt haft gott af því að láta peppa í sig dálitlu trausti? *** All over the city and down to the dives

Don’t mess with this place it’ll eat you alive

Got lip smackin’ honey to soak up the jam

On top of the world ma’ ready to slam I feel safe in New York City

I feel safe in New York City *** Annars meintu Youngbræður þetta víst allavega að hálfu kaldhæðið. Þeim hafði alltaf þótt New York vera fremur kaotísk borg og ótrygg en nú voru allir stanslaust að tala um hvað hún væri „örugg“ – í kjölfar borgarstjóratíðar Rudys Giuliani og no tolerance stefnunnar. Í einhverjum skilningi fjallar lagið um árekstrana þarna á milli líka – hvernig maður getur átt heimkynni sín í siðspillingunni og fundist maður óöruggur utan hennar. Þannig má a.m.k. lesa ljóðið fyrir mína parta. Stærstan hluta 20. aldarinnar áttu fríkin og utangarðsmennirnir ekkert annað athvarf – en svo er sjálfur utangarðurinn gentrífieraður, hreinsaður upp og illgresin fjarlægð. *** „I feel safe in a cage in New York City“. Myndbandið nær kjarna þessa ágætlega. Fimm atvinnuutangarðsmenn fastir í umferðargöngum með fimmtán þúsund löggum í viðbragðsstöðu og löggubílum með sírenurnar á. Loksins seif. *** Damned er á svipuðum slóðum – þetta er Veröld sem var nýrrar aldar. Það er verið að binda endi á siðspillinguna og þeir sem tilheyrðu henni eru á leiðinni á sorphauga mannkynssögunnar, ef ekki hreinlega bannfærðir til helvítis. Don’t smoke don’t fight don’t light no cigarettes

Or else you’ll wind up in the can

No jokes no rights sit tight don’t fool around

You are a guest of Uncle Sam

Stand up look right don’t slouch and stand at ease

Allow no sex above the knees

When I snap you jump into the master plan

I’ll be damned

Well I’ll be damned *** Stiff Upper Lip kemur út sama ár og fyrsta alvöru vestræna reykingabannið er sett á – í Kaliforníu árið 2000 en er að mestu samin 2-3 árum fyrr.  Stemningin vafrar inn á þetta svæði en textarnir eru þó flestir fyrst og fremst klassískir rokktextar – og kannski aldrei jafn klassískir og einmitt hérna. Can’t Stand Still gæti verið fiftísrokk – og takið eftir gítarsólóinu, þetta er Malcolm! *** Lagasmíðarnar eru enn blúsaðri en áður en það er líka helvíti mikið Nashville í mörgu hérna og alls kyns spes trix – teknískt nákvæmlega endurtekin riffin verða stundum einsog þau séu lúppuð og minna þá á lírukassa (Can’t Stand Still og Hold Me Back) eða hreinlega nikku (viðlagið í Meltdown). Sándið er frekar hreint – AC/DC spilar miklu hreinna sánd en margir halda – og það er stóri bróðir, George Young, sem snýr tökkunum einsog í gamla daga, en í þetta sinn án félaga síns, Harry Vanda. *** Ég hef stundum haldið því fram að lög verði betri og rokkaðri við það eitt að heita eitthvað með „rock“ í titlinum – og með þeim rökum að þetta geri enginn nema hann geti staðið við það, þetta sé ekkert sem maður blöffi – en það kom mér nokkuð á óvart að uppgötva að „jazz“ í titli virðist hafa svo til sömu áhrif. Það gerir lagið vel að merkja ekki neitt djassaðra, heldur bara rokkaðra, eða jafnvel aðeins blúsaðra. #ACDC

Ég er að reyna að koma einhverju skipulagi á líf mitt aftur. Það er sosum ekki mikið að gerast akkúrat í augnablikinu – fyrir utan flutninga, sem eru reyndar flóknir – en ég þarf skyndilega að setja hluti aftur upp í dagatal svo ég tvíbóki mig áreiðanlega ekki í haust. Ég þarf líka að sjá út haustið af því ég er með bók. Nýja skáldsögu – ekki nema átján mánuðum eftir þá síðustu. Að vísu var hún tilbúin fyrir tveimur árum en þetta var nú frekar stutt meðganga (getur maður talað um meðgöngur án þess að eiga við meðgöngu barns – maður gengur allavega með skáldsögur, finnst mér, a.m.k. jafn mikið og maður gengur með meðgöngukaffi og áreiðanlega meira en maður gengur með meðgönguljóð). Mér finnst heillandi tilhugsun að ferðast eitthvað. Ég hef ekki komið upp í flugvél síðan í febrúar 2020. Þá fór ég til Jönköping, einsog í fyrradag – en nú fórum við bara keyrandi. Tókum nokkra daga í bústað við Hällingssjö og fórum svo til Jönköping á hótel og tókum næsta dag á Visingsö og í Gränna (þar sem polkagrísinn er upprunninn). Ég fékk fjögur skógarmítlabit – fæ ábyggilega TBE og dey. En svo hlakka ég líka til að vera heima og rækta ræturnar mínar í haust. Sinna húsinu, hitta vini mína og fjölskyldu, elda mat í eldhúsinu mínu, leika mér með gítarana mína. Og að vinna í nýrri bók sem ég hef verið að kortleggja síðustu vikur og verður ábyggilega frekar stór. Ég nenni eiginlega ekki að skrifa meira í hana hér því maður þarf nokkrar lítt truflaðar vikur til að komast á skrið – annars skrifar maður bara einhverja vitleysu sem maður endar á að henda (af því þegar maður er ekki að skrifa breytast hugmyndirnar og eru óþekkjanlegar þegar maður sest aftur niður – maður þarf svolítinn massa af texta til að hann haldi, sé fokheldur). En maður getur augljóslega ekki bæði verið heima og ferðast – eða einbeitt sér að öllu í einu. Mig langar líka að halda áfram í tónlistinni. Og gera súrdeig og súrsa grænmeti og halda matarboð og koma mér í form og það allt saman. *** Plata vikunnar er King of the Delta Blues Singers með Skip James. Það er til fræg samnefnd plata með lögum eftir Robert Johnson en þetta er sem sagt ekki hún, heldur Skip James plata sem inniheldur upptökur af lögum hans frá 1931. Skip tók þá upp nokkur lög og hugðist verða heimsfrægur – varð svo mjög hissa þegar það gerðist ekki og gaf tónlistina upp á bátinn, að miklu leyti. Um þrjátíu árum síðar datt hann svo inn á radar blúsáhugamanna sem sáu hann sem einhvers konar forvera Roberts Johnson – sem er einmitt annars álitinn ókrýndur kóngur deltablússöngvaranna – og má sannarlega til sanns vegar færa. Að minnsta kosti er hafið yfir allan vafa að Robert hefur átt eina eða tvær af þessum fáu 78 snúninga plötum Skips sem seldust við útgáfu. Þegar blúsnördin voru búin að finna Skip var honum auðvitað ruslað inn í stúdíó og látinn taka upp lög sín að nýju, í betri gæðum – en þá var gítarleikurinn ryðgaður og lögin hægari. Hins vegar er söngröddin á nýrri lögunum dýpri og sterkari – eða kannski eru það bara upptökugæðin. Ég fór annars nánar í ævi Skips á blúsblogginu fyrir rúmu ári – það má lesa hér . Ofsalegur maður. Lagið sem ég ætla að velja af þessari plötu er Devil Got My Woman.

Blow Up Your Video er ellefta hljóðversplata AC/DC og kemur í kjölfar 3,9 platna niðurlægingarskeiðs í sögu bandsins og sú síðasta áður en Guns N’ Roses endurreisa list gítarrokksins og færa hana í nýjar hæðir með frumraun sinni, Appetite for Destruction. *** Eftir því sem maður kynnist hljómsveit betur þeim mun betur sér maður mismuninn – þú veist, blús er ekki bara eitt lag, frekar en dauðarokk eða djass eða ópera, einsog mörgum finnst sem heyra bara ávæninginn annað veifið og finnst hann kunnuglegur. Ég hef verið manna fyrstur til þess að taka undir með Angus Young, sem játaði því að þeir hefðu nú eiginlega bara alltaf gefið út sömu plötuna. Það verður hins vegar minna og minna satt eftir því sem maður sökkvir sér ofan í þetta. *** Í fyrsta lagi er ég farinn að heyra Geordie áhrifin. Þessar diskórokklaglínur voru að vísu þarna á Bon-árunum líka (t.d. í Touch too much) en þær skerpast mikið með Brian – hann er einfaldlega miklu meira clean cut en Bon og skotnari í poppmelódíum. Hugsið ykkur You Shook Me All Night Long og Mistress for Christmas (af næstu plötu, Razors Edge) versus Highway to Hell eða Riff Raff. Hér er Nick of Time augljósa Geordie lagið. *** *** Í öðru lagi er ég farinn að taka eftir þróunum hjá Angusi. Hann fær dellur fyrir tilteknum trixum og fullkomnar þær á nokkrum árum og snýr svo að einhverju öðru. Ég hef áður nefnt þetta hvernig hann hálfvegis krosspikkar sóló riff (krosspikkar er auðvitað rangt, því hann fer oft ekkert á milli strengja – en hann er að stökkva milli áttunda á sama hátt), hvernig hann fer skyndilega að demp-plokka þriggja strengja hljóma neðarlega á hálsinum. Á þessu niðurlægingarskeiði á hann sínu bestu kafla þegar hann stillir allt gain svoleiðis í botn að gítarinn vælir við minnstu snertingu og svona hálfpartinn titrar svo yfir strengina – slengir fingrunum til og frá svo það koma flaututónar og alls kyns óhljóð ofan í sjálfar nóturnar. Tónninn verður einmitt lýsandi fyrir þetta grunnelement í konseptinu AC/DC – mann finnst einsog hann sé að leiða rafmagn úr gítarnum í hlustirnar á manni. *** Í þriðja lagi er ég farinn að taka miklu meira eftir því hver er að tromma. Hér spilar Simon Wright – einsog á síðustu tveimur – og hann er bara hálfvonlaus. Vantar allan kraft og attitúd í hann – Phil Rudd er vandræðafígúra, augljóslega, en hann er samt fantatrommari. Með sterka upphandleggsvöðva og kann að tromma fast. Það er mikill kostur í svona bandi. Simon Wright vantar bara allt úmf – hann meinar þetta ekki nógu hart. *** Í fjórða lagi eru þessar plötur bara svo misgóðar. Frá algerlega óeftirminnilegum klisjum yfir í sturlað og ógleymanlegt rokk. Og stutt á milli samt – samt er næstum einsog þetta sé allt sama lagið. Þetta er eilíft stríð við herslumuninn. *** Blow Up Your Video er ekki sérstök, þannig lagað. Ég var að hlusta á Highway to Hell á vínyl áður en ég setti hana aftur á í gegnum Spotify til að skrifa þetta og það er rosalega langt á milli þeirra í gæðum. Sándið í græjunum skiptir máli, en það er líka mixið, líka að Brian er ekki að standa sig, lagasmíðarnar eru upp og ofan (Malcolm er þarna á barmi þess að fara í meðferð) og svo er bara mid eighties og það var ekki góður tími fyrir þessa músík, var enginn að uppskera mikið á gítarekrunum. *** Brian er sterkari á þessari en síðustu þremur. Einsog hann sé að ná vopnum sínum aftur. Gítarinn er veikari en á köflum mjög fínn samt (þetta er náttúrulega alltaf sterkasta vopn sveitarinnar – þessir bræður eru dýrðlegir á sínum versta degi). *** Það er líka augljóst að þeir eru á uppleið. Það er búið að snúa skútunni við – og styttist auðvitað í Razors Edge. Auðvitað voru þeir löngu búnir að sanna sig – maður gefur ekki út plötur einsog Highway to Hell og Back in Black og gleymist neitt í bráð – en þetta var búið að vera ansi þunnt í nokkur ár og fer nú loks að þykkna. Lög einsog This Means War, That’s the Way I Wanna Rock and Roll og Meanstreak eru einfaldlega frábær lög og hefðu sómt sér vel á hvaða Acca Dacca plötu sem er – þótt þau hefðu kannski aldrei orðið singlar. *** #ACDC